Cumplettaziun dal Cudesch civil svizzer/2/locaziun
 |
Questo testo è incompleto. | |
| ◄ | 2 - donaziun | 2 - fittanza | ► |
Otgavel titel:90 La locaziun
Emprim chapitel: Disposiziuns generalas
Art. 253
Tras il contract da locaziun s’oblighescha il locatur da surlaschar ina chaussa al locatari per ses diever, ed il locatari s’oblighescha da pajar in tschains da locaziun per quai al locatur.
Art. 253a
1 Las disposiziuns davart la locaziun da localitads d’abitar e da fatschenta valan er per chaussas ch’il locatur surlascha al locatari per ses diever ensemen cun questas localitads. 90 Versiun tenor la cifra I da la LF dals 15 da december 1989, en vigur dapi il 1. da fanadur 1990 (CULF 1990 802 834; Fegl uffizial federal 1985 I 1389); vesair er l’art. 5 da las disposiziuns finalas tar ils titels VIII ed VIIIbis a la fin dal DO III. Surannaziun e dretg dals ertavels da purtar plant IV. Mort dal donatur A. Noziun e champ d’applicaziun I. Noziun II. Champ d’applicaziun 1. Localitads d’abitar e da fatschenta Lescha federala davart la cumplettaziun dal Cudesch civil svizzer 69 220 2 Ellas na valan betg per abitaziuns da vacanzas che vegnan prendidas en locaziun per maximalmain 3 mais.
3 Il Cussegl federal relascha las prescripziuns executivas.
Art. 253b
1 Las disposiziuns davart la protecziun cunter tschains da locaziun abusivs (art. 269 ss.) valan confurm al senn per contracts da locaziun betg agriculs e per auters contracts che reglan principalmain la surlaschada da localitads d’abitar u da fatschenta cunter ina bunificaziun.
2 Ellas na valan betg per la locaziun d’abitaziuns e da chasas d’ina famiglia luxuriusas cun sis u dapli locals d’abitar (senza quintar la cuschina).
3 Las disposiziuns davart la contestaziun da tschains da locaziun abusivs na valan betg per localitads d’abitar, las qualas èn vegnidas messas a disposiziun cun agid da meds publics e da las qualas ils tschains da locaziun vegnan controllads d’ina autoritad.
Art. 254
Ina fatschenta cumbinada che stat en connex cun la locaziun da localitads d’abitar u da fatschenta n’è betg valaivla, sche la conclusiun u sche la cuntinuaziun dal contract da locaziun vegn fatga dependenta da questa fatschenta cumbinada e sch’il locatari surpiglia en quest connex in’obligaziun vers il locatur ubain vers ina terza persuna che na stat betg en ina relaziun directa cun il diever da la chaussa da locaziun.
Art. 255
1 La relaziun da locaziun po esser fixada per in temp limità u per in temp illimità.
2 La relaziun da locaziun è limitada, sch’ella duai finir – senza ch’ella stoppia vegnir desditga – cun la scadenza da la durada fixada.
3 Las ulteriuras relaziuns da locaziun valan sco illimitadas.
Art. 256
1 Il locatur è obligà da surdar la chaussa al termin fixà en in stadi ch’è adattà per il diever previs e da la mantegnair en quest stadi. 2 Cunvegnas divergentas a disfavur dal locatari n’èn betg valaivlas, sch’ellas èn cuntegnidas en: a. cundiziuns generalas da fatschenta preformuladas; b. contracts da locaziun per localitads d’abitar u da fatschenta. 2. Disposiziuns davart la protecziun cunter tschains da locaziun abusivs B. Fatschentas cumbinadas C. Durada da la relaziun da locaziun D. Obligaziuns dal locatur I. En general Dretg d’obligaziuns 70 220
Art. 256a
1 Sch’igl è vegnì fatg in protocol da restituziun, cur che la relaziun da locaziun precedenta è vegnida terminada, sto il locatur preschentar quest protocol al nov locatari a chaschun da la surdada da la chaussa, sche quel al vul vesair.
2 Il locatari po ultra da quai pretender ch’i vegnia communitgà ad el l’autezza dal tschains da locaziun da la relaziun da locaziun precedenta.
Art. 256b
Il locatur porta las grevezzas e paja las taxas publicas ch’èn colliadas cun la chaussa.
Art. 257
Il tschains da locaziun è la bunificaziun ch’il locatari debitescha al locatur per la surlaschada da la chaussa.
Art. 257a
1 Ils custs accessorics èn la bunificaziun per las prestaziuns dal locatur u d’ina terza persuna che stattan en connex cun il diever da la chaussa.
2 Il locatari sto pajar ils custs accessorics mo, sch’el ha concludì quai spezialmain cun il locatur.
Art. 257b
1 En cas da localitads d’abitar e da fatschenta èn ils custs accessorics las expensas effectivas ch’il locatur ha per prestaziuns che stattan en connex cun il diever, sco custs da stgaudament, d’aua chauda e custs sumegliants dal manaschi, sco er per taxas publicas che resultan tras il diever da la chaussa.
2 Sin dumonda sto il locatur conceder al locatari invista dals mussaments.
Art. 257c
Il locatari sto pajar il tschains da locaziun ed eventualmain ils custs accessorics per la fin da mintga mais, il pli tard dentant per la fin dal temp da locaziun, sch’i n’è betg vegnì concludì in auter termin u sch’in auter termin n’è betg usità al lieu. II. Obligaziun da dar infurmaziuns III. Taxas e grevezzas E. Obligaziuns dal locatari I. Pajar il tschains da locaziun ed ils custs accessorics 1. Tschains da locaziun 2. Custs accessorics a. En general b. Localitads d’abitar e da fatschenta 3. Termins da pajamentLescha federala davart la cumplettaziun dal Cudesch civil svizzer 71 220
Art. 257d
1 Sch’il locatari è – suenter ch’el ha surpiglià la chaussa – en retard cun pajar ils tschains da locaziun u ils custs accessorics scadids, po il locatur fixar ad el en scrit in termin da pajament e smanatschar da desdir la relaziun da locaziun, sch’il termin scada senza ch’i vegnia pajà. Quest termin importa almain 10 dis, en cas da localitads d’abitar e da fatschenta almain 30 dis. 2 Sch’il locatari na paja betg entaifer il termin fixà, po il locatur desdir immediatamain il contract da locaziun, en cas da localitads d’abitar e da fatschenta cun in termin d’almain 30 dis per la fin d’in mais.
Art. 257e
1 Sch’il locatari da localitads d’abitar u da fatschenta presta ina garanzia en daners u en vaglias, sto il locatur depositar quella tar ina banca sin in conto da spargn u en in deposit, e quai sin il num dal locatari.
2 En cas da la locaziun da localitads d’abitar dastga il locatur pretender maximalmain trais tschains mensils sco garanzia.
3 La banca dastga dar ora la garanzia mo cun il consentiment da tuttas duas partidas u sa basond sin in avis da pajament cun vigur legala u sin ina sentenzia giudiziala cun vigur legala. Sch’il locatur n’ha betg fatg valair giuridicamain in dretg vers il locatari entaifer 1 onn dapi la terminaziun da la relaziun da locaziun, po il locatari pretender che la banca restitueschia la garanzia.
4 Ils chantuns pon relaschar disposiziuns cumplementaras.
Art. 257f
1 Il locatari sto duvrar cun quità la chaussa.
2 Il locatari d’ina chaussa immovibla sto prender resguard dals avdants sco er dals vischins.
3 Sch’il locatari violescha vinavant sia obligaziun d’avair quità u da prender resguard vers ils vischins malgrà in’admoniziun en scrit dal locatur, uschia ch’ins na po betg pretender dal locatur ubain dals avdants da supportar vinavant la relaziun da locaziun, po il locatur desdir immediatamain il contract da locaziun, en cas da localitads d’abitar e da fatschenta cun in termin d’almain 30 dis per la fin d’in mais. 4 Il locatur da localitads d’abitar u da fatschenta po dentant desdir immediatamain il contract da locaziun, sch’il locatari chaschuna intenziunadamain grond donn a la chaussa. 4. Retard dal pajament dal locatari II. Garanzias dal locatari III. Quità e resguard vers vischins Dretg d’obligaziuns 72 220
Art. 257g
1 Il locatari sto annunziar al locatur mancanzas ch’el na sto betg eliminar sez. 2 Sch’il locatari tralascha l’annunzia, è el responsabel per il donn che resulta tras quai al locatur.
Art. 257h
1 Il locatari sto tolerar lavurs vi da la chaussa, sch’ellas èn necessarias per eliminar mancanzas ubain per reparar u per evitar donns.
2 Il locatari sto permetter al locatur d’inspectar la chaussa, uschenavant che quai è necessari per il mantegniment, per la vendita u per la relocaziun.
3 Il locatur sto annunziar lavurs ed inspecziuns a temp al locatari e prender resguard dals interess dal locatari tar l’execuziun da talas lavurs ed inspecziuns; eventuals dretgs dal locatari sin reducziun dal tschains da locaziun (art. 259d) u sin indemnisaziun da donns (art. 259e) restan resalvads.
Art. 258
1 Sch’il locatur na surdat la chaussa betg al termin fixà u cun mancanzas che excludan u che sminueschan considerablamain l’abilitad per il diever previs, po il locatari proceder tenor ils artitgels 107–109 davart il nunadempliment da contracts.
2 Sch’il locatari surpiglia la chaussa malgrà questas mancanzas e sch’el insista ch’il contract vegnia ademplì en moda correcta, po el far valair mo ils dretgs ch’el avess en cas da mancanzas che sa mussan durant la locaziun (art. 259a–259i).
3 Il locatari po er far valair ils dretgs tenor ils artitgels 259a–259i, sche la chaussa ha – il mument da la surdada – mancanzas:
- a. che reduceschan bain l’abilitad per il diever previs, ma che
n’excludan betg u che na sminueschan betg considerablamain questa abilitad;
- b. ch’il locatari stuess eliminar sin agens custs durant la locaziun
(art. 259).
Art. 259
Il locatari sto eliminar tenor l’isanza locala e sin agens custs mancanzas che pon vegnir dismessas cun pitschnas lavurs da nettegiament e da reparatura ch’èn necessarias per il mantegniment ordinari da la chaussa. IV. Obligaziun d’annunzia V. Obligaziun da tolerar F. Nunadempliment u adempliment manglus dal contract tar la surdada da la chaussa G. Mancanzas durant la locaziun I. Obligaziuns dal locatari da far pitschnas lavurs da nettegiament e da reparatura Lescha federala davart la cumplettaziun dal Cudesch civil svizzer 73 220
Art. 259a
1 Sch’i resultan mancanzas vi da la chaussa ch’il locatari n’ha ni da responsar ni d’eliminar sin agens custs u sch’il locatari vegn disturbà da far diever da la chaussa tenor contract, po el pretender ch’il locatur:
- a. elimineschia la mancanza;
- b. reduceschia adequatamain il tschains da locaziun;
- c. indemniseschia il donn;
- d. surpiglia la dispita giuridica cun ina terza persuna.
2 Il locatari d’ina chaussa immovibla po ultra da quai depositar il tschains da locaziun.
Art. 259b
Sch’il locatur enconuscha ina mancanza e sch’el na l’eliminescha betg entaifer in termin adequat, po il locatari:
- a. desdir immediatamain il contract, sche la mancanza excluda u
restrenscha considerablamain l’abilitad per il diever previs d’ina chaussa immovibla u sche la mancanza sminuescha l’abilitad per il diever previs d’ina chaussa movibla;
- b. laschar eliminar la mancanza sin donn e cust dal locatur, sche
questa mancanza sminuescha bain l’abilitad per il diever previs da la chaussa, na la restrenscha dentant betg considerablamain.
Art. 259c
Il locatari n’ha nagin dretg che la mancanza vegnia eliminada, sch’il locatur presta ina indemnisaziun cumplaina per la chaussa manglusa entaifer in termin adequat.
Art. 259d
Sche l’abilitad per il diever previs da la chaussa vegn restrenschida u sminuida, po il locatari pretender dal locatur ch’el reduceschia correspundentamain il tschains da locaziun a partir dal mument ch’el ha survegnì enconuschientscha da la mancanza fin che quella è eliminada.
Art. 259e
Sch’il locatari ha subì in donn pervia da la mancanza, sto il locatur prestar ina indemnisaziun ad el, nun ch’el cumprovia ch’el saja senza culpa. II. Dretgs dal locatari 1. En general 2. Eliminaziun da la mancanza a. Princip b. Excepziun 3. Reducziun dal tschains da locaziun 4. IndemnisaziunDretg d’obligaziuns 74 220
Art. 259f
Sch’ina terza persuna fa valair in dretg sin la chaussa che na sa cumporta betg cun ils dretgs dal locatari, sto il locatur surpigliar – sin avis dal locatari – la dispita giuridica.
Art. 259g
1 Sch’il locatari d’ina chaussa immovibla pretenda dal locatur ch’ina mancanza vegnia eliminada, sto el fixar ad el en scrit in termin adequat e po smanatschar ad el ch’el vegnia a depositar ils tschains da locaziun che futurs tar in post che vegn designà dal chantun, en cas ch’il termin fixà scadia senza ch’el saja vegnì duvrà. Il deposit sto el annunziar en scrit al locatur.
2 Cun il deposit valan ils tschains da locaziun sco pajads.
Art. 259h
1 Ils tschains da locaziun depositads tutgan al locatur, sch’il locatari n’ha betg fatg valair sias pretensiuns vers il locatur tar l’autoritad da mediaziun entaifer 30 dis dapi la scadenza da l’emprim tschains da locaziun ch’è vegnì deposità.
2 Il locatur po pretender tar l’autoritad da mediaziun ch’ils tschains da locaziun ch’èn vegnids depositads nungiustifitgadamain vegnian pajads ora, uschespert ch’il locatari l’ha annunzià d’avair deposità ils tschains da locaziun.
Art. 259i
91
La procedura sa drizza tenor la Procedura civila92.
Art. 260
1 Il locatur po far renovaziuns e midadas vi da la chaussa mo, sch’ellas èn supportablas per il locatari e sche la relaziun da locaziun n’è betg desditga.
2 Il locatur sto prender resguard dals interess dal locatari tar l’execuziun da las lavurs; eventuals dretgs dal locatari sin reducziun dal tschains da locaziun (art. 259d) u sin indemnisaziun da donns (art. 259e) restan resalvads. 91 Versiun tenor la cifra II 5 da l’agiunta 1 tar la Procedura civila dals 19 december 2008, en vigur dapi il 1. da schaner 2011 (CULF 2010 1739; Fegl uffizial federal 2006 7221) 92 CS 272 5. Surpigliada da la dispita giuridica 6. Deposit dal tschains da locaziun a. Princip b. Restituziun dals tschains da locaziun depositads c. Procedura H. Renovaziuns e midadas I. Tras il locaturLescha federala davart la cumplettaziun dal Cudesch civil svizzer 75 220
Art. 260a
1 Il locatari po far renovaziuns e midadas vi da la chaussa mo, sch’il locatur ha dà ses consentiment en scrit.
2 Sch’il locatur ha dà ses consentiment, po el pretender che l’anteriur stadi vegnia restabilì mo, sche quai è vegnì concludì en scrit.
3 Sche la chaussa – a la fin da la relaziun da locaziun – ina plivalur considerabla grazia a la renovaziun u grazia a la midada, a la quala il locatur ha dà ses consentiment, po il locatari pretender per indemnisaziun correspundenta per questa plivalur; ulteriuras pretensiuns d’indemnisaziun ch’èn vegnidas fixadas en scrit restan resalvadas.
Art. 261
1 Sch’il locatur alienescha la chaussa suenter la conclusiun dal contract da locaziun u sch’el vegn privà da quella tras ina procedura da scussiun u da concurs, va la relaziun da locaziun cun la proprietad vi da la chaussa a l’acquistader.
2 Il nov proprietari po dentant:
- a. en cas da localitads d’abitar e da fatschenta: desdir la relaziun
da locaziun observond il termin legal per la proxima data legala, sch’el fa valair in agen basegn urgent per sasez, per proxims parents u per quinads;
- b. en cas d’ina autra chaussa: desdir la relaziun da locaziun
observond il termin legal per la proxima data legala, sch’il contract na permetta betg d’al schliar pli baud.
3 Sch’il nov proprietari desdi il contract pli baud che quai ch’i fiss stà permess tenor il contract cun il locatur vertent, è quel responsabel vers il locatari per tut ils donns che resultan tras quai.
4 Resalvadas restan las disposiziuns davart l’expropriaziun.
Art. 261a
Las disposiziuns davart l’alienaziun da la chaussa èn applitgablas confurm al senn, sch’il locatur conceda in dretg real limità ad ina terza persuna e sche quai correspunda ad ina midada dal proprietari.
Art. 261b
1 En cas da la locaziun d’in bain immobigliar poi vegnir concludì che la relaziun da locaziun vegnia prenotada en il register funsil.
2 L’effect da la prenotaziun è quel che mintga proprietari sto permetter al locatari da duvrar il bain immobigliar confurm al contract da locaziun. II. Tras il locatari J. Midada dal proprietari I. Alienaziun da la chaussa II. Concessiun da dretgs reals limitads III. Prenotaziun en il register funsil Dretg d’obligaziuns 76 220
Art. 262
1 Cun il consentiment dal locatur po il locatari dar la chaussa en sutlocaziun, saja quai dal tuttafatg u parzialmain.
2 Il locatur po refusar da dar ses consentiment mo, sche:
- a. il locatari refusa da dar enconuschent al locatur las cundiziuns
da la sutlocaziun;
- b. las cundiziuns da la sutlocaziun èn abusivas cumpareglià cun
talas dal contract da locaziun principal;
- c. la sutlocaziun chaschuna dischavantatgs essenzials al locatur.
3 Il locatari è responsabel vers il locatur ch’il sutlocatari na dovria la chaussa betg autramain che quai ch’igl è permess ad el sez. Per cuntanscher quai po il locatur sa drizzar directamain al sutlocatari.
Art. 263
1 Cun il consentiment en scrit dal locatur po il locatari da localitads da fatschenta transferir la relaziun da locaziun ad ina terza persuna.
2 Il locatur po refusar da dar il consentiment mo per motivs impurtants.
3 Sch’il locatur dat ses consentiment, surpiglia la terza persuna la relaziun da locaziun empè dal locatari.
4 Il locatari è deliberà da sias obligaziuns vers il locatur. El è dentant responsabel solidaricamain cun la terza persuna fin al mument che la relaziun da locaziun finescha u po vegnir terminada tenor contract u tenor lescha, maximalmain dentant per 2 onns.
Art. 264
1 Sch’il locatari restituescha la chaussa senza observar il termin da desditga, è el deliberà da sias obligaziuns vers il locatur mo, sch’el propona in nov locatari ch’è acceptabel per il locatur; il nov locatari sto esser solvent e pront da surpigliar il contract da locaziun per las medemas cundiziuns.
2 Cas cuntrari sto el pajar il tschains da locaziun fin al mument che la relaziun da locaziun finescha u po vegnir terminada tenor contract u tenor lescha.
3 Il locatur sto sa laschar metter a quint quai ch’el: a. spargna vi d’expensas; e b. gudogna u tralascha intenziunadamain da gudagnar, duvrond la chaussa en autra moda. K. Sutlocaziun L. Transferiment da la locaziun ad ina terza persuna M. Restituziun anticipada da la chaussa Lescha federala davart la cumplettaziun dal Cudesch civil svizzer 77 220
Art. 265
Il locatur ed il locatari na pon betg renunziar gia ordavant al dretg da scuntrar las pretensiuns ed ils debits da la relaziun da locaziun.
Art. 266
1 Sche las partidas han concludì expressivamain u taciturnamain ina tscherta durada dal contract, finescha la relaziun da locaziun senza desditga cun la scadenza da quest termin. 2 Sche las partidas cuntinueschan taciturnamain cun la relaziun da locaziun, vala quella sco relaziun da locaziun illimitada.
Art. 266a
1 Las partidas pon desdir la relaziun da locaziun illimitada, observond ils termins legals, sch’ellas n’han betg concludì in termin pli lung u in auter termin.
2 Sche las partidas n’observan betg il termin, vala la desditga per il proxim termin ch’è pussaivel.
Art. 266b
Sche chaussas immoviblas e sche construcziuns moviblas èn vegnidas prendidas en locaziun, pon las partidas – observond in termin da 3 mais – desdir il contract sin in termin d’usit local u, sch’i na dat betg ina isanza locala, per la fin d’ina durada da locaziun da 6 mais.
Art. 266c
Sche abitaziuns èn vegnidas prendidas en locaziun, pon las partidas – observond in termin da 3 mais – desdir il contract sin in termin d’usit local u, sch’i na dat betg ina isanza locala, per la fin d’ina durada da locaziun da 3 mais.
Art. 266d Sche localitads da fatschenta èn vegnidas prendidas en locaziun, pon las partidas – observond in termin da 6 mais – desdir il contract sin in termin d’usit local u, sch’i na dat betg ina isanza locala, per la fin d’ina durada da locaziun da 3 mais.
Art. 266e
Sche chombras mobigliadas e sche plazzas da parcar che vegnan dadas en locaziun separadamain u sche indrizs sumegliants èn vegnids prendids en locaziun, pon las partidas – observond in termin da 2 emnas – desdir il contract per la fin d’ina durada da locaziun da 3 mais. N. Scuntrada O. Terminaziun da la relaziun da locaziun I. Scadenza da la durada fixada II. Termins da desditga 1. En general 2. Chaussas immoviblas e construcziuns moviblas 3. Abitaziuns 4. Localitads da fatschenta 5. Chombras mobigliadas e plazzas da parcarDretg d’obligaziuns 78 220
Art. 266f
Sche chaussas moviblas èn vegnidas prendidas en locaziun, pon las partidas – observond in termin da 3 dis – desdir il contract sin tge termin ch’i saja.
Art. 266g
1 Per motivs impurtants pon las partidas – observond il termin legal – desdir ina relaziun da locaziun sin tge termin ch’i saja, sche l’adempliment dal contract è daventà insupportabel per ellas. 2 Il derschader regla las consequenzas patrimonialas da la desditga anticipada, considerond tut las circumstanzas.
Art. 266h
1 Sch’il locatari fa concurs, suenter ch’el ha surpiglià la chaussa, po il locatur pretender ina garanzia per ils tschains da locaziun futurs. Per quest intent sto el fixar en scrit in termin adequat per il locatari sco er per l’administraziun da concurs.
2 Sch’il locatur na survegn betg ina garanzia entaifer quest termin, po el desdir immediatamain il contract da locaziun.
Art. 266i
Sch’il locatari mora, pon ses ertavels – observond il termin legal – desdir il contract per il proxim termin legal.
Art. 266k
Il locatari d’ina chaussa movibla che serva a ses diever privat e che vegn dada en locaziun dal locatur en il rom da sia activitad commerziala po desdir il contract – observond in termin d’almain 30 dis – per la fin d’ina durada da locaziun da 3 mais. Il locatur n’ha nagin dretg da survegnir ina indemnisaziun.
Art. 266l 1
Il locatur ed il locatari da localitads d’abitar e da fatschenta ston
desdir il contract en scrit.
2 Il locatur sto desdir cun in formular ch’è approvà dal chantun e che inditgescha, co ch’il locatari ha da proceder, sch’el vul contestar la desditga ubain pretender ina prolungaziun da la relaziun da locaziun. 6. Chaussas moviblas III. Desditga extraordinaria 1. Per motivs impurtants 2. Concurs dal locatari 3. Mort dal locatari 4. Chaussas moviblas IV. Furma da la desditga en cas da localitads d’abitar e da fatschenta 1. En general Lescha federala davart la cumplettaziun dal Cudesch civil svizzer 79 220
Art. 266m
1 Sche la chaussa prendida en locaziun serva a la famiglia sco abitaziun, po il conjugal desdir il contract da locaziun mo cun il consentiment expressiv da l’auter conjugal.
2 Sch’il conjugal na po betg cuntanscher quest consentiment u sche quel al vegn refusà senza in motiv plausibel, po el appellar al derschader.
3 Per partenadis registrads vala la medema regulaziun confurm al senn.93
Art. 266n 94
La desditga tras il locatur sco er la fixada d’in termin da pajament cun la smanatscha da desditga (art. 257d) ston vegnir consegnadas separadamain al locatari ed a ses conjugal, a sia partenaria registrada u a ses partenari registrà.
Art. 266o
La desditga è nunvalaivla, sch’ella na correspunda betg als artitgels 266l–266n.
Art. 267
1 Il locatari sto restituir la chaussa en quel stadi che resulta tras il diever da la chaussa tenor contract.
2 Cunvegnas, cun las qualas il locatari s’oblighescha ordavant da pajar – a la fin da la relaziun da locaziun – ina indemnisaziun che cumpiglia autras chaussas che la cuvrida d’in eventual donn, èn nunvalaivlas.
Art. 267a
1 Il mument da la restituziun sto il locatur examinar il stadi da la chaussa ed annunziar immediatamain mancanzas al locatari, per las qualas quel è responsabel.
2 Sch’il locatur tralascha quai, perda el ses dretgs, uschenavant ch’i na sa tracta betg da mancanzas che n’èn betg stadas vesaivlas en cas d’ina examinaziun usitada.
3 Sch’il locatur chatta talas mancanzas pli tard, sto el annunziar immediatamain quellas al locatari. 93 Integrà tras la cifra 11 da l’agiunta tar la lescha da partenadi dals 18 da zercladur 2004, en vigur dapi il 1. da schaner 2007 (CULF 2005 5685; Fegl uffizial federal 2003 1288) 94 Versiun tenor la cifra 11 da l’agiunta tar la lescha da partenadi dals 18 da zercladur 2004, en vigur dapi il 1. da schaner 2007 (CULF 2005 5685; Fegl uffizial federal 2003 1288) 2. Abitaziun da la famiglia a. Desditga tras il locatari b. Desditga tras il locatur 3. Desditga nunvalaivla P. Restituziun da la chaussa I. En general II. Examinaziun da la chaussa ed annunzia al locatari Dretg d’obligaziuns 80 220
Art. 268
1 Per in tschains annual scadì e per il tschains current d’in mez onn ha il locatur da localitads da fatschenta in dretg da retenziun vi da las chaussas moviblas che sa chattan en las localitads dadas en locaziun e che tutgan a l’equipament u a l’utilisaziun da questas localitads.
2 Il dretg da retenziun dal locatur cumpiglia er ils objects en possess dal sutlocatari, uschenavant che quel n’ha betg pajà ses tschains da locaziun.
3 Exclus è il dretg da retenziun vi da chaussas che na pudessan betg vegnir impegnadas dals crediturs dal locatari.
Art. 268a
1 Ils dretgs da terzas persunas vi da chaussas, da las qualas il locatur ha savì u ha stuì savair ch’ellas na tutgan betg al locatari, sco er vi da chaussas enguladas, persas u vegnidas davent en autra moda precedan il dretg da retenziun dal locatur.
2 Sch’il locatur vegn a savair pir durant la locaziun che chaussas ch’èn en possess dal locatari na tutgan betg a quel, extingua ses dretg da retenziun vi da questas chaussas, sch’el na desdi betg il contract da locaziun sin il proxim termin ch’è pussaivel.
Art. 268b
1 Sch’il locatari vul ir davent u manar davent las chaussas che sa chattan en las localitads prendidas en locaziun, po il locatur retegnair cun agid da l’uffizi cumpetent uschè blers objects sco quai ch’igl è necessari per cuvrir sia pretensiun.
2 Objects ch’èn vegnids manads davent zuppadamain u cun forza pon – cun agid da la polizia – vegnir purtads enavos en las localitads dadas en locaziun, e quai entaifer 10 dis dapi ch’els èn vegnids manads davent. Segund chapitel: Protecziun cunter tschains da locaziun abusivs e cunter autras pretensiuns abusivas dal locatur en cas d’ina locaziun da localitads d’abitar e da fatschenta
Art. 269
Tschains da locaziun èn abusivs, sch’i vegn fatg in profit stravagà cun la chaussa dada en locaziun u sch’els sa basan evidentamain sin in pretsch da cumpra exagerà. Q. Dretg da retenziun dal locatur I. Dimensiun II. Chaussas da terzas persunas III. Far valair il dretg A. Tschains da locaziun abusivs I. Regla Lescha federala davart la cumplettaziun dal Cudesch civil svizzer 81 220
Art. 269a
Betg abusivs n’èn per regla en spezial ils tschains da locaziun che:
- a. sa chattan en il rom dals tschains da locaziun usitads al lieu u
en il quartier;
- b. èn motivads tras augments dals custs u tras prestaziuns pli
grondas da vart dal locatur;
- c. sa chattan – en cas da construcziuns pli giuvnas – en il rom da
la rendita brutta che permetta da cuvrir ils custs;
- d. servan mo a gulivar ina reducziun dal tschains da locaziun
ch’è vegnida concedida ordavant tras ina transposiziun dals custs da finanziaziun ch’è usitada sin il martgà, ed èn fixads en in plan da pajament ch’è vegnì dà enconuschent gia ordavant al locatari;
- e. guliveschan mo la chareschia per il chapital che porta la ristga;
- f. na surpassan betg la dimensiun che vegn recumandada en ils
contracts generals da las federaziuns da locaturs sco er da locataris u d’organisaziuns che fan valair interess sumegliants.
Art. 269b
La cunvegna ch’il tschains da locaziun stoppia vegnir adattà ad in index è mo valaivla, sch’il contract da locaziun è vegnì fatg per almain 5 onns e sche l’index naziunal dals pretschs da consum è previs sco index.
Art. 269c
La cunvegna ch’il tschains da locaziun s’augmentia periodicamain per in tschert import è mo valaivla, sche:
- a. il contract da locaziun vegn fatg per almain 3 onns;
- b. il tschains da locaziun vegn augmentà maximalmain ina giada
l’onn; e
- c. l’import da l’augment vegn fixà en francs.
Art. 269d
1 Il locatur po augmentar il tschains da locaziun da tut temp sin il proxim termin da desditga ch’è pussaivel. El sto communitgar – sin in formular approvà dal chantun – l’augment dal tschains da locaziun al locatari e motivar quest augment, e quai almain 10 dis avant ch’il termin da desditga cumenza.
2 L’augment dal tschains da locaziun è nunvalaivel, sch’il locatur: II. Excepziuns B. Tschains da locaziun indexads C. Tschains da locaziun graduads D. Augments dals tschains da locaziun ed autras midadas unilateralas dal contract tras il locaturDretg d’obligaziuns 82 220 a. n’al communitgescha betg cun il formular prescrit; b. n’al motivescha betg; c. smanatscha en la communicaziun cun la desditga dal contract u pronunzia quella en la communicaziun. 3 Ils alineas 1 e 2 valan er, sch’il locatur ha l’intenziun da midar autramain il contract da locaziun mo sin donn e cust dal locatari, spezialmain cun reducir sias prestaziuns vertentas u cun introducir novs custs accessorics.
Art. 270
1 Il locatari po contestar il tschains da locaziun inizial sco abusiv tar l’autoritad da mediaziun e quai entaifer 30 dis dapi la surpigliada da la chaussa e confurm als artitgels 269 e 269a e pretender la reducziun dal tschains, sche: a. el è stà sfurzà da far il contract da locaziun pervia d’ina situaziun d’urgenza persunala u famigliara ubain pervia da las relaziuns sin il martgà local da localitads d’abitar e da fatschenta; u b. il locatur ha – cumpareglià cun l’anteriur tschains da locaziun – augmentà considerablamain il tschains da locaziun inizial per la medema chaussa. 2 En cas da mancanza d’abitaziuns pon ils chantuns obligar ils locaturs da duvrar per lur territori u per ina part da quel il formular tenor l’artitgel 269d per far in nov contract da locaziun.
Art. 270a
1 Il locatari po contestar il tschains da locaziun sco abusiv e pretender ch’el vegnia reducì sin il proxim termin da desditga ch’è pussaivel, sch’el ha motivs da supponer ch’il locatur realiseschia in profit stravagà tenor ils artitgels 269 e 269a tras la chaussa dada en locaziun, e quai pervia d’ina midada essenziala da la basa da calculaziun, spezialmain pervia d’ina reducziun dals custs. 2 Il locatari sto far en scrit la dumonda da reducziun al locatur; quel sto prender posiziun entaifer 30 dis. Sch’il locatur na correspunda betg u mo parzialmain a la dumonda ubain sch’el na respunda betg entaifer il termin, po il locatari appellar entaifer 30 dis a l’autoritad da mediaziun. 3 L’alinea 2 n’è betg applitgabel, sch’il locatari inoltrescha a medem temp ina contestaziun da l’augment dal tschains da locaziun ed ina dumonda per reducir quel. E. Contestaziun dal tschains da locaziun I. Dumonda da reducziun 1. Tschains da locaziun inizial 2. Durant la locaziun Lescha federala davart la cumplettaziun dal Cudesch civil svizzer 83 220
Art. 270b
1 Il locatari po contestar in augment dal tschains da locaziun sco abusiv tar l’autoritad da mediaziun en il senn dals artitgels 269 e 269a, e quai entaifer 30 dis dapi la communicaziun.
2 L’alinea 1 vala er, sch’il locatur mida autramain il contract da locaziun sin donn e cust dal locatari, spezialmain cun reducir sias prestaziuns vertentas u cun introducir novs custs accessorics.
Art. 270c
Cun resalva da la contestaziun dal tschains da locaziun inizial po ina partida mo far valair davant l’autoritad da mediaziun che l’augment u che la reducziun dal tschains da locaziun che vegn pretendì da l’autra partida na saja betg giustifitgà tras ina midada correspundenta da l’index. Art. 270d Cun resalva da la contestaziun dal tschains da locaziun inizial na po il locatari betg contestar tschains da locaziun graduads.
Art. 270e
Il contract da locaziun vala vinavant senza midadas:
- a. durant la procedura da mediaziun, sch’i na vegn betg cuntanschida in’enclegientscha tranter las partidas; e
- b. durant la procedura giudiziala, cun resalva da mesiras preventivas dal derschader.
Terz chapitel: Protecziun cunter la desditga abusiva en cas d’ina locaziun da localitads d’abitar e da fatschenta
Art. 271
1 La desditga è contestabla, sch’ella cuntrafa al princip da la buna fai. 2 La desditga sto vegnir motivada, sche quai vegn pretendì da l’autra partida. Art. 271a 1 La desditga tras il locatur è contestabla en spezial, sch’ella vegn pronunziada: a. perquai ch’il locatari fa valair en buna fai pretensiuns or da la relaziun da locaziun; II. Contestaziun d’augments dal tschains da locaziun e d’autras midadas unilateralas dal contract III. Contestaziun da tschains da locaziun indexads IV. Contestaziun da tschains da locaziun graduads F. Valaivladad dal contract da locaziun durant la procedura da contestaziun A. Contestabladad da la desditga I. En general II. Desditga tras il locaturDretg d’obligaziuns 84 220 b. perquai ch’il locatur vul chatschar tras ina midada unilaterala dal contract u in’adattaziun dal tschains da locaziun sin donn e cust dal locatari; c. sulettamain per intimar il locatari d’acquistar l’abitaziun prendida en locaziun; d. durant ina procedura da mediaziun u durant ina procedura giudiziala che stat en connex cun la relaziun da locaziun, nun ch’il locatari haja introducì la procedura en moda abusiva; e. avant la scadenza da 3 onns suenter la terminaziun d’ina procedura da mediaziun u d’ina procedura giudiziala che stat en connex cun la relaziun da locaziun, ed en la quala il locatur: 1. ha stuì suttacumber per ina part considerabla; 2. ha retratg u reducì considerablamain sia pretensiun u ses plant; 3. ha renunzià d’appellar al derschader; 4. ha concludì in’enclegientscha u è sa cunvegnì autramain cun il locatari; f. pervia da midadas da la situaziun famigliara dal locatari che na chaschunan betg dischavantatgs essenzials per il locatur. 2 L’alinea 1 litera e è er applitgabel, sch’il locatari po cumprovar cun documents en scrit ch’el saja sa cunvegnì cun il locatur davart ina pretensiun da la relaziun da locaziun, e quai ordaifer ina procedura da mediaziun ubain ordaifer ina procedura giudiziala. 3 L’alinea 1 literas d ed e n’èn betg applitgablas en cas da desditgas: a. pervia d’in basegn urgent dal locatur per sasez, per proxims parents u per quinads; b. pervia da retard dal pajament dal locatari (art. 257d); c. perquai ch’il locatari ha violà grevamain l’obligaziun d’avair quità e da prender resguard (art. 257f al. 3 e 4); d. pervia da l’alienaziun da la chaussa (art. 261); e. per motivs impurtants (art. 266g); f. pervia da concurs dal locatari (art. 266h).
Art. 272
1 Il locatari po pretender ch’ina relaziun da locaziun limitada u illimitada vegnia prolungada, sche la terminaziun da la locaziun avess per consequenza ina direzza per el ubain per sia famiglia che na po betg vegnir giustifitgada tras ils interess dal locatur. 2 Giuditgond ils interess resguarda l’autoritad cumpetenta spezialmain: B. Prolungaziun da la relaziun da locaziun I. Dretg dal locatari Lescha federala davart la cumplettaziun dal Cudesch civil svizzer 85 220 a. las circumstanzas da la conclusiun dal contract ed il cuntegn da quel; b. la durada da la relaziun da locaziun; c. las relaziuns persunalas, famigliaras ed economicas da las partidas e lur cumportament; d. in eventual basegn dal locatur per sasez, per proxims parents u per quinads, sco er l’urgenza da quest basegn; e. las relaziuns sin il martgà local da localitads d’abitar e da fatschenta. 3 Sch’il locatari pretenda ina segunda prolungaziun, resguarda l’autoritad cumpetenta er, sch’el ha fatg tut il pussaivel ch’ins po pretender dad el per impedir la direzza.
Art. 272a
1 La prolungaziun è exclusa en cas da desditgas: a. pervia da retard dal pajament dal locatari (art. 257d); b. perquai ch’il locatari ha violà grevamain l’obligaziun d’avair quità e da prender resguard (art. 257f al. 3 e 4); c. pervia da concurs dal locatari (art. 266h); d. d’in contract da locaziun ch’è vegnì fatg – en vista ad in proxim project da midada da construcziun u da demoliziun – expressivamain mo per il temp limità fin al cumenzament da la construcziun u fin che la permissiun necessaria è vegnida concedida. 2 La prolungaziun è per regla exclusa, sch’il locatur offra al locatari ina cumpensaziun equivalenta per las localitads d’abitar e da fatschenta.
Art. 272b
1 La relaziun da locaziun po vegnir prolungada per localitads d’abitar per maximalmain 4 onns e per localitads da fatschenta per maximalmain 6 onns. En il rom da la prolungaziun maximala pon vegnir concedidas ina u duas prolungaziuns. 2 Sche las partidas concludan ina prolungaziun da la relaziun da locaziun, n’èn ellas betg liadas vi d’ina prolungaziun maximala ed il locatari po renunziar ad ina segunda prolungaziun. II. Exclusiun da la prolungaziun III. Durada da la prolungaziun Dretg d’obligaziuns 86 220
Art. 272c
1 Mintga partida po pretender ch’il contract vegnia adattà cun la decisiun da prolungaziun a las relaziuns midadas. 2 Sch’il contract n’è betg vegnì midà cun la decisiun da prolungaziun, vala el senza midadas per il temp da prolungaziun; resalvadas restan las pussaivladads d’adattaziun che la lescha permetta. Art. 272d Sche la decisiun da prolungaziun u sche la cunvegna da prolungaziun na fixescha betg insatge auter, po il locatari desdir la relaziun da locaziun sco suonda: a. en cas d’ina prolungaziun fin ad 1 onn cun in termin dad 1 mais per la fin d’in mais; b. en cas d’ina prolungaziun per dapli che 1 onn cun in termin da 3 mais sin in termin legal.
Art. 273
1 Sch’ina partida vul contestar la desditga, sto ella inoltrar la contestaziun a l’autoritad da mediaziun entaifer 30 dis suenter avair retschavì la desditga. 2 Sch’il locatari vul pretender che la relaziun da locaziun vegnia prolungada, sto el inoltrar la dumonda a l’autoritad da mediaziun: a. en cas d’ina relaziun da locaziun illimitada entaifer 30 dis suenter avair retschavì la desditga; b. en cas d’ina relaziun da locaziun limitada il pli tard 60 dis avant la scadenza dal contract. 3 La dumonda per ina segunda prolungaziun sto il locatari inoltrar a l’autoritad da mediaziun il pli tard 60 dis avant la scadenza da l’emprima prolungaziun. 4
Il process da l’autoritad da mediaziun sa drizza tenor la Procedura
civila96. 97 5
Sche l’autoritad responsabla refusa la contestaziun da la desditga tras
il locatari, sto ella examinar uffizialmain, sche la relaziun da locaziun po vegnir prolungada.98 95 Versiun tenor la cifra II 5 da l’agiunta 1 tar la Procedura civila dals 19 december 2008, en vigur dapi il 1. da schaner 2011 (CULF 2010 1739; Fegl uffizial federal 2006 7221) 96 CS 272 97 Versiun tenor la cifra II 5 da l’agiunta 1 tar la Procedura civila dals 19 december 2008, en vigur dapi il 1. da schaner 2011 (CULF 2010 1739; Fegl uffizial federal 2006 7221) 98 Versiun tenor la cifra II 5 da l’agiunta 1 tar la Procedura civila dals 19 december 2008, en vigur dapi il 1. da schaner 2011 (CULF 2010 1739; Fegl uffizial federal 2006 7221) IV. Valaivladad dal contract da locaziun V. Desditga durant la prolungaziun C. Termins e proceduras95Lescha federala davart la cumplettaziun dal Cudesch civil svizzer 87 220
Art. 273a
1 Sche la chaussa prendida en locaziun serva a la famiglia sco abitaziun, po er il conjugal dal locatari contestar la desditga, pretender la prolungaziun da la relaziun da locaziun u far diever dals ulteriurs dretgs ch’il locatari ha en cas d’ina desditga. 2 Cunvegnas davart la prolungaziun èn mo valaivlas, sch’ellas èn vegnidas concludidas cun tuts dus conjugals. 3 Per partenadis registrads vala la medema regulaziun confurm al senn.99 Art. 273b 1 Las disposiziuns da quest chapitel valan per la sutlocaziun, uschè ditg che la relaziun da locaziun principala n’è betg dissolvida. La sutlocaziun po mo vegnir prolungada per la durada da la relaziun da locaziun principala. 2 Sche la sutlocaziun ha spezialmain l’intent da guntgir las prescripziuns davart la protecziun cunter la desditga, vegn la protecziun cunter la desditga concedida al sutlocatari senza prender resguard da la relaziun da locaziun principala. Sche la relaziun da locaziun principala vegn desditga, surpiglia il locatur empè dal locatari il contract cun il sutlocatari. Art. 273c
1 Il locatari po mo desister da ses dretgs ch’el ha tenor quest chapitel, sche quai è previs expressivamain. 2 Cunvegnas divergentas n’èn betg valaivlas. Quart chapitel: ...
Art. 274 –274g 100
99 Integrà tras la cifra 11 da l’agiunta tar la lescha da partenadi dals 18 da zercladur 2004, en vigur dapi il 1. da schaner 2007 (CULF 2005 5685; Fegl uffizial federal 2003 1288) 100 Abolì tras la cifra II 5 da l’agiunta 1 tar la Procedura civila dals 19 december 2008, en vigur dapi il 1. da schaner 2011 (CULF 2010 1739; Fegl uffizial federal 2006 7221) D. Abitaziun da la famiglia E. Sutlocaziun F. Disposiziuns stringentas Dretg d’obligaziuns 88 220