Rätoromanische chrestomathie X/Florin Pitsch/La Tea fondada

Da Wikisource.
Florin Pitsch - La Tea fondada

../../Florin Pitsch ../Ave Maria IncludiIntestazione 14 maggio 2023 75% Da definire

Florin Pitsch Florin Pitsch - Ave Maria

[p. 224 modifica]

La Tea fondada.

(P. Foffa, Das bündnerische Münsterthal, Chur, 1864. Druck der Offizin von J. A. Pradella. p. 15 — 18.)


Partind da Vall Müstair per ir
Davard las Alps in via,
Al term Vall mur ün sto transir
Per ir in Lombardia.

Ün ur’e mez’in qua’ del term,
A pe del munt confin mezdi,
Il passaggier quel resta ferm
Et vegn non pac stupi.

A vair ün poz usche rodond,
Da mez injò con aua posada,
Süsom per diametrum contegn a zona
Pës duoi cient distanza lada.

Et pes cinquanta jond a vall,
Infin all’aua eis profond,
In jüst dipress non esi fall,
Partind del punt in mez jo zond.

[p. 225 modifica]


Las Costas haun d’ intuorn
Ils truois et ailg paschgüra,
Per discesa e pel rituorn
Settaunta duoi pro cent stipüra.

Il speel d’ aua ha pes sessaunta
Per diametrum in vastità,
Dals ündisch pës non maunca
In medisch punct profondità.

A strusch il poz egual profond
Exist’il vas del rom curraint,
Chi vegn dal cuolm del döss rodond
Et ruoca brav sottaint.

La costa eis bun sbassada
Et vegn pü vi’ et plü suttigla;
La rosta et vegn sgravada,
Con quai chia l’aua la piglia.

Quist poz per vegla tradition
Dals vegls babuns laschada,
Sco minsch uffaunt ha cognitiun
Sa nomna „Tea fondada.“

Da temp antic ün alp famusa,
Plazad’in mez la flur;
Con herba taunt preciusa
D’ aromatic bun odur.

Ün dun della natüra,
Chial Segner proferescha
Al grad ch’ id ha la cüra,
Et s’ inabbusescha:

In quell’esta piglet ün sogn
Quist’alp sutt seis guvern;
Quel era ün trist pervers compogn
Da cor tiraun et nasch intern.

Ün di passond ün pover lass
Con fom et sai et mez malà,
Pudeva plü ne anc ir ün pass
Et dumondet la chiarità.

Marchia via, marsch pultrun!
A vagabunds et ladramainta
Ün guota plü non dun
A tala lumpamainta,

Marchia vegl malign!
Et metta jò tia goba;
Tü vas intuorn con mala fin,
Varasch maglà tia roba.

Crodond il pover vegl passet,
Ma dand üna schiraunca
Et poc distant el incontret,
Il paster d’alp da tal visnaunqua

Quist vezond a quel mez mort,
Al det bain jend la sia marenda;
Con quai l’ ha’ l dat ün bun cuffort
Et al mosset la senda.

Dieu ta renda in paravis,
70Quel cuffort n’ hai bein gnü jent:
Pro Dieu serasch bein vis
Dal grond chiastj gnirasch lischient.

Siond quist’alp gnirà schmiclada
Tras il Anguel percutient,
Cul sogn laprò, gnira sfondada,
Con schmordum et grond spavent.

L’ira divina fulminescha
Egual al cuolp chianun;
Con terrur l’exterminescha
Senz’alcün pardun.

Ün füm rabius leveti sü,
Sco da Sodom insacura;
Et l’ alp non s’ veza plü
Passond per la in Valmura.

[p. 226 modifica]


Ne pail ne main insegna
Ma solum la concava
Tenor la traditiun chi regna
Or da quala ün ricava.

Amò süll’era „Tea foudada“
Sa chiatt’ün herba dit Malom,
Dal mual vegn’ la britsch maglada
Scha non in grond’extrema fom.

Quel’herba solet crescha
In alps d’aspêr il stabel,
Co da quai s’ congeturescha
Et eis eir fitsch probabel:

Chia quà ün’alp vertiva
Tenor la vedra Traditiun
La qual’eis primitiva
Con bain ils scritts non faun menziun.

Els dischan bler da vezer
Ün pitschen hom in quist contuorn
Qual par’havair servezer
Con girar bler d’ intuorn.

Schid eis da crajer tottas
Sa sainti eir momaints
Da struschar — lour mottas
Postüt con müdar taimps.