Tesoro letterario di Ercolano, ossia, la reale officina dei papiri ercolanesi/Tavola XV

Questo testo è stato riletto e controllato.

Giacomo Castrucci - Tesoro letterario di Ercolano, ossia, la reale officina dei papiri ercolanesi (1858)

Tavola XV

Informazioni sulla fonte del testo

◄

Tavola XIV

Tavola XVI

►

[p. T.XV modifica]

[p. 29 modifica]

Tavola XV.

Fac-simile di caratteri greci antichi di due papiri, cioè

E. Di Filodemo intorno alla maniera di vivere degli Dei, ricavato dalla col. X.

F. Di Metrodoro sulle sensazioni, ricavato dalla col. XVI. — Dippiù — G. Compendî di scrivere. — H. Note marginali, soggiunte per indicare le divisioni dei periodi, o dei capitoli, ec. — I. Nota finale del libro. — K. Segni di conchiusione dell’opera.

1. Segni per indicare le parole di senso oscuro, o ripravabili, detti anche οβελος. — 2. Cifre delle diple, usate dai grammatici per dinotare le varie lezioni. — 3. Segni indicanti esservi nel periodo due frasi, o parole indicanti lo stesso, riservatane la scelta al lettore. — 4. Cifre, che dinotano il numero progressivo delle pagine. — 5. Segno simile al nostro asterisco. — 6. Cifre dell’amanuense, o del lettore, che marca qualche sentenza del papiro. — 7. Cifra, come le antecedenti. — 8. Segno dell’autore per ritrovare facilmente ciò che voleva notato, — 9. Segno di essere compiuta l’opera.

παρῳδειν πεοσηκενμ αλλα και γεννᾳν εκ τινων

ζωων κᾳκεινον. Δια δε τα προειρημενα και καλως ε-
χει τιμᾳν, και σέβεσθαι και ταυτα, και μαλλον η τα
κατασκεναζομενα προς ἡμων ειδη, και τους νεους Θεους· ὁτιτα
5μεν αει συναπτεται του σεβασμου του παντος
αξιοις, τα δ᾽ουχ ὁμοιως. Περι τοινυν κινησεως
Θεων ὡδε χρη γινωσκειν· Ουτε γαρ οιητεον εργων
μηθεν ἑτερον εχειν αυτους, η δια της απειρι-

ας

effutire par erat, sed nec etiam quod ex aliquibus animalibus prolem et ille Deus gignat. Nimirum ob ea, quae modo dicta sunt, etiam recte se habet, ut honoremus, veneremurque istaec Numina, et quidem magis quam simulacra a nobis facta, et novos Deos; quia res veteres semper connectuntur cum rebus omni veneratione dignis; novae autem non item.

CAP. XXI.
Da motu Deorum quid censeat.

De motu vero Deorum ita oportet censere. Neque enim putandum est eos nullam aliam occupationem habere, quam per infinitas vias, et loca ire, et redire, nusquam quiescentes; etenim aut est in vita semper beatus is, qui vagatur prandii quiete carens, aut immobiles Dii censendi sunt.

ἡμεις λεγομεν ουδε
Κοσμον Θεον, ουδ᾽Η-
ελιον τ᾽ακαμαντα, Σε-
ληνην τε πληθουσαν.
5Στωϊκῳ δε, και Περι-
πατητικῳ τουτ᾽εξεσ-
τιν λεγειν, ὁπως Παριδι
ανεχει μορφην το σφαι-
ροειδες. Αλλως οἱ του-
10το λεγοντες ου βλεπου-
σιν, διοτι της φυσεως
εστιν ιδιον των ον-
των. . . . . . . .

CAP. XVIII.
Errores Stoicorum, et Peripateticorum notantur.

nos haud dicimus Deum esse vel Mundum, vel «Solem infatigabilem, Lunamque plenam». Stoico autem, et Peripatetico id dicere fas est; perinde ac si Paridi format sphaerae similem adtribuat. Caeterum qui haec dicunt, non vident naturae proprium esse, ut rerum singularum formam pro cuiusque conditione constituat.

[p. 30 modifica]

TOM. VI.

PHILODEMI DE VITA DEORUM.

I.	De diuturna Deorum vita quid senserint Zeno, et Nicostratus.
II.	Stoicorum opinio de Mundi duratione rejicitur.
III.	Deus locum in Mundo non occupat. In qua re participem nostrae naturae eum censeat Epicurus.
IV.	Notantur quaedam Stoicoruni repugnantiae de Diis.
V.	Quo sensu Dii omnigena honorum communione gaudeant.
VI.	Deus non habet cupiditates, quae habentem torquent.
VII.	De ira Dei.
VIII.	Quid mutuo secum communicent Dii.
IX.	Exsibilat fabulam de congressu Dei cum lapide.
X.	Stoicorum de Dolore sententiam respuit.
XI.	Num Dii sint Sapientium amici.
XII.	Quomodo Zeno Sapientibus Deorum proprietates tribuat.
XIII.	Quid de Deorum membris senserint Epicurei.
XIV.	Argumentum ad Divinationem tollendam.
XV.	Nihil noxium patiuntur Dii.
XVI.	Quid de corpore, et sanguine Deorum sentiat Auctor.
XVII.	In qua re se exerceant Dii.
XVII.bis.	Dei et potestatem imminuunt, et notionem evertunt Stoici.
XVIII.	Falso Chrysippus non tribuit singulis Diis immortalitatem.
XIX.	Varie sententiae de Deorum distantia.
XX.	Cur Deos veneratione dignos existimet.
XXI.	De motu Deorum quid censeat.
XXII.	Sententiam suam alio argumento obfirmat.
XXIII.	Nonnulla de Supellectili Deorum.
XXIV.	Plura de Somno Deorum.
XXV.	De cibo Deorum.
XXVI.	De eorum loquela.
XXVII.	Quanam lingua utantur Dii.
XXVIII.	Conclusio.

METRODORI DE SENSIONIBUS.

I.	Quid senserint nonnulli Philosophi de Iustitia.
II.	De quibusdam iudicare non possumus.
III.	De Sensionis dissolutione in Morte.
IV.	De Sensionum, et Reminiscentiarum mutatione in Somno.
V.	Cur facile somniorum Memoria deleatur.
VI.	Quomodo per Sensiones aliae fingantur cogitationes.
VII.	Cur nos delectet rerum in pueritia perceptarum memoria.
VIII.	Refutantur hac de re Peripatetici.
IX.	Materiae ad mentem pertinentis fluxusnon admittitur.
X.	Cur Deum humana forma praeditum adserant Epicurei.
XI.	Adcedit alterum hac de re sophisma.
XII.	Tertium adiungitur.
XIII.	Stoicorum obiecta.
XIV.	Quid respondeant Epicurei.
XV.	Alia Stoicorum obiectio.
XVI.	Epicureorum responsio.
XVII.	Bionis absurditates.
XVIII.	Errores Stoicorum, et Peripateticorum notantur.
XIX.	Unde oriatur Dei immortalitas.
XX.	Cur sensibus minime subiiciatur.
XXI.	Conclusio.