Ilg Chiett yuvan d' ilgs Grischunss

Da Wikisource.
romancio

1896 Indice:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, I.djvu poesie Letteratura Ilg Chiett yuvan d' ilgs Grischunss. Intestazione 4 febbraio 2016 25% Da definire

Questo testo fa parte della raccolta Rätoromanische chrestomathie
Vol. I

[p. 180 modifica] [p. 181 modifica] 31. La Parmavera dein ils Nursês 4. gis avont Scumandada ir cun las nursas or d' ilg funs, giu d' aua Sparzas,
2. gis, a 2. gis giu l' jsla, las qualas dein lura vangir uchiadas, a bucca [f. 17b] catschadas a casa la Sera, par ch' ei vengig quoutras buc faig don enten ilg funs. 32. Dei ilg Mastral tras Scaffiment d' ilg antir Oberkeit ün on a minchi' on quests Schentaments ad auters ca Savunden Suenter, la parmavera, cur' ei ven faig Scumandada, laschar leger si avont ilg Cumin, par turnentar quei a minch' ün enten memoria fresca: parca nagin, Surpassont quels, possig Sa Sculpar tras nunsaver

[f. 30a].

Ilg Chiett yuvan d' ilgs Grischunss.

Sa Conta sco:

Vilhelm bin ich der Telle.

(Ineditum nach Ms. H; Varianten von Ms. Cs.)

 

I.
O vus, Grischunss, bargide!
Bargit par vies mal far!
Voss velgs ean bucca plie,
par quels duveits plirar.
II.
5 Quels vus han Survangieue
fig gronda Libertad;
Cun soung han muntanie,
vus gig jou en vardad.
III.
Nu mai ean pilgiai via
10 Voss pruss velgs pardavonts?
[f. 30b] Cun lur Vardat, gistia,
L gean morts a vont bears ons.
IV.
Cun ells ei suttarad
Tut la vardat a fei,
15 manssengias si lavada;
Da velg na foua quei.

V.
Uss ei la terra pleina
D: Loschezia, pracht pilgver;
la gitigonza ils meina,
20 Nagin vult uss Saver,
VI.
Da Dieus Ch ei vengig gige
A pardagau schi stain;
el perda sess amigse,
[f. 31a] ven hassigiauss da Cain.
VII.
25 Beiver, malgiar, giugare
Ven uss duvrau partut;
plidar Cun Dieus, urare,
quei Kunst ils plai nagut.
VIII.
Da quei ven ei fig rise
Sin nozzas a sin pasts;
Salgir, saltar, garrire
ei lagrament dilgs gasts,

___________________

Der orthographische Charakter der sehr fehlerhaften Niederschrift Cs erhellt … zur Genüge aus den unten folgenden Proben VIIIa f.; XXIXa ff. Titel: Ina canzun da Cantar Ilg Miedi sco: Iou sund vilholm d' ilg thel. — 7 muntaneu. … — 13 sutarau. — 15 lavadas. — 18 D' fehlt. — 20 Nagin ils vul saver. — 28 Quei savens ils. — 29 ris. — Nach VIII stehen folgende zwei Strophen: VIIIa Ilg pardagar nizegia buc

[p. 182 modifica]

IX.
Biarss dilgs spiritualse
Zunt pitschen han quitau;
35 scha gie ven faig grond male,
scha rump 'n' els buc ilg Chiaue.
X.
Quels fig tutts finadine
[f. 31b] Han Char favur dilg mũde,
par ünna zaina d vinne
40 ean els vanals bein zunde.
XI.
Lau sperassa sto jou gire,
ilg ver er Cunfessar,
Ca biars Cun flis sagire
puccaus San strufigiar.
XII.
45 Sin quels ven ei guardaue
Cun gritta a Cun hass,
A quels ven dau Cumngiaue,
nagin quels pli griass.
XIII.
Wuss Secularss Grischunse,
50 Ca veits ilg Sarament,
Leits scharmiar ilgs bunse,
[f. 32a] ilgs bunss Cassar navend?
XIV.
Scha vuss quei buc figeitse,
gig iou pilgver, pilgver!
55 La schmaladischun vus veitse,
Sur vus uss ven ilg ver.
XV.
Quels Ca duvessan darre
A Dieus 'L' gamprim L' hanur,
ilg fan Sutt tschapitschiare,
60 Lgi datten mandanure.

XVI.
par aur han els vandieue,
vandieu perpetnameng,
Christum, ilg plaid da Dieue,
zunt bandischau navent.
XVII.
65 Dieus ven Sa Rachnigiare
[f. 32b] Vid vuss grischuns vonzei,
Vus la pagalgia dare
par vossa malla fei.
XVIII.
Furmiglas da Lass Ligiass,
70 vus turpigeits vus buc?
scheits vardagar Lass Striass,
Christum Sbiteits partut.
XIX.
Scha vuss veits bucca rigla
par quei Ca vus veits faig,
75 Dieus buc sin vuss amblida,
Struffegia tuts a faigs.
XX.
Cunttut tierss Dieus 's' volveit
Cun Larmas a bargir!
bein bault vuss milgiureide,
80 [fol. 33a] scha vus Leits buc pirrir.
XXI.
Iudass ha San riglaue,
Curieuss tils Sacerdots,
Trenta danerss turnaue,
pandieuss, schluppauss a morts.
XXII.
85 Lei ieuss Culs traditurse
ent ilg perpetten fieug,
en peinass a dalursse,
Lau ei ilg sieu dreg Lieug.

_________

36 rumpan els ch' ilg. — 37 A quels tuts. — 38 cor. — 39 d' fehlt. — 41 speras. — 44 strufiau. — 46 hass] fel. — 48 gras. — 51 bunse ist in H über durchstrichenes … malse, 52 mals über durchstrichenes buns vom Kopisten selbst gesetzt. — 58 lanprima hanur. — 59 ils. — 60 mendra hanur. — 61 Par amur. — 65 rahingiar. — 67 Vus] vult. — 69 da la Terra. — 74 par] da. — 81 sandriglau. — 82 tiels. — 84 fehlt; an seiner Stelle steht als Schlussvers der Strophe: Lou jeus culgs traditurs. Diese Verschiebung geht durch die nächsten drei Strophen. — 88 sieu ver dreig. — [p. 183 modifica]

XXIII.
L ha Schau davoss bears frarsse
90 Ca prendan er danerss;
Quels ean ad els tont Carsse,
'Ch' els vulten pli ver bears.
XXIV.
Schin Less tutt Si dumbrare,
[f. 33b] …
Co els han handligiau,
95 Quels ngiss 'n' els malsalvare,
Tilgiassen giu ilg Chieaue.
XXV.
Anchinss gin a vugegian:
Deus ha nagin adaig;
Hassegian A Sfalsegian
100 Quei Ch ün Cumin ha faig.
XXXVI.
Chi vult ad els plaschere,
Ston els tutts Savundar;
Quels vingian els pilgvere
par lurs Amigs Salvar.
XXVII.
105 O vus, ca bagieitse
Sin Regs, firsts a Singiurss,
Carn da Carstiaun Salveisse
par viess bratscha 'a' favur!

XXVIII.
[f. 34a] …
Quels tuts ean schmaladieusse,
110 Ca sin Carstiau[n]ss Sa lain
S' dichiar ilg plaid da Dieuse,
Ad enten Christ na Crein.
XXIX.
Vuss risch, pussents Singnurse,
Co leits vontsei morir?
115 Vuss veits squitschau ilgs prusse,
pilg Sieu zunt faig vangir.
XXX.
Vuss veits traig giu fadiass,
Veits buc pacau ilg hum,
Vivieu en malgiariass,
120 en tutt daleg dilg mu[n]d.
XXXI.
Dieus ven vus Strufigiare,
Vus gig iou en vardat;
vid vus vandetta fare
[fol. 34b] par vossa nauschadad.
XXXII.
125 Vuss veits nagutta daue
Als paupers pitschennets;
ha Christ quei raschunaue
Ch el Seig Sclaus ora Sez?

89 laschau. — 92 vulten ver pli bers. — 94 – 96 Statt dieser drei Verse stehen folgende vier: Co els hanliau schils lur | ussa savessen quels | ngissan malsalvai … | talgiasen giu ilg chiau. — 97 vugiein. — 99 hasigiein aflein. — 101 Ch' in vul. — 102 tut. — 104 lur a migs salvai. — 105 bargits. — 108 bratsch. — 110 carstiauns. — 111 s' dichiar] gi clar. da fehlt. — 112 Christ na] carstiauns. — 115 ilg. — Nach Strophe XXIX stehen folgende fünf Strophen: XXIXa Ilg plaid da Deus veis | vus sbitau la libertad zund | surduvrau o chei sgrischur; chei | starmantur A chi o Deus! a chi sig[n]iur — XXIXb Lein nus quei faig plirare | o traditu[r]s! o morders gronds | pilg soung dils prus ca vus veis | spons ven Deus vandetta fare — XXIXc … O vus grischuns cun vies puccau | vies Deus en tschiel veis vus stridau | quel ussa vus casstigia | ilg plaid da Deus veis vus sbitau. — XXIXd La libertat zund surduvrau | Deus mussa sia gistia | Ils buns veits vus persequitau | schelms traditurs buc castigiau | duvrau ber malgistia | veis preu Daners par truvamens. — XXIXe Veis faig antiert rut saraments | duvrau bear tirania | vus veits traig giu fadias | veis buc pagau ilg hum (= 117 f.). — Strophe XXX lautet: Viveu en malgiarias | en tuts Daleigs dilg Mund | Viveu en malgistia | sbitau ilg plaid da Deus. — 127 Quei hai jou raschunnau. — [p. 184 modifica]

XXXIII.
you vi a vuss mussare
130 Co Lgei passau quels ons,
Ca tals Cumpoings a frarsse
Han er pilgiau grond don.
XXXIV.
Cur buns ean Sut Squischeie,
tierss Dieus clumanen els,
135 A purs ean si Laveie,
Chi fo pli grüts Ca quelse
XXXV.
[f. 35a] par Cunfessar ilg vere
ti prus eis La CaSchun;
Saturpiar pilgvere
140 Dein quels dilg Cumin hum.
XXXVI.
Viess beiver a malgiare,
Viess esser or da Sen,
Vos bials Singiurs urare
fa rumper saraments.
XXXVII.
145 partrachia bein andrege!
Va tras ilg schantament.
Ca Dieus Cun sieu soing dette
Ha scrit parfechiament!
XXXVIII.
Zundrar a Scungiarenge,
150 Girar, salvar nagut,
Sinar a grond Strienge
fig regia uss partut.
XXXIX.
[f. 35b] … Ilg Sabat ven Salvause
fig da nagin da nuss,
155 ven schandlig surduvrause
Da purs parniest Singnu[r]s.

XL.
Comprar a marcadare
fan bearss tutt Sin quei gi;
Dieus ven quei strufigiare,
160 pilgver, jou gig a chi.
XLI.
Iou les bugend nagutta
gir dilg Saltar mal mund;
ilg giavel ilg barlotte
Meina par tutt ilg munde.
XLII.
165 Vus pauprass Striass velgiass!
[f. 36a] Quont gig Leits vuss Saltar?
Vus da la Scola nera!
Leits mei vus milgiurar?
XLIII.
Nagin hanur als velgse
170 ven dau da lur uffonts;
Nagin schazegia quelse
Chan pardagau bears ons.
XLIV.
Gistia ven sbitada,
Mazar in retli hum
175 Cun bucca a Cun la spada.
fa Survangir grond num.
XLV.
Rumpader da la lege
Rasai ean or partutt;
Nagin vult far andrege,
180 A Dieus sa renden Sut.
XLVI.
Manchir ad angollare
ei ussa buc puccau;
[f. 36b] scuvir, il mal griare
per tutt ven buc Salvau.

131 a frarsse] vos fras. — 133 squitschai. — 134 clumavan. — 135 prus. — lavai. — 138 pur. — 141 Viess] Lein. — 142 Viess] leis. — 144 far. — 148 parsulameng. … — 149 Zundraders a scungiraders. — 156 Da purs singiurs Uffonts. parniest in H ist zweifelhaft, da die beiden letzten Buchstaben in Korrektur stehen. — 157 Comprar] Lapar. — 168 mai. — 169 Nagina. — 171 Nagut ven schazigiau quels. — 175 a] ner. — 177 Rumpaders. — 180 sarender. — 184 Ven par nagut salvau. [p. 185 modifica]


XLVII.
185 Dieus nus ha dau bunss onse
Cun pasch a Cun ruvauss;
mo nus Cun noss uffontse
vein quels fig Surduvrau.
XLVIII.
Cuntutt tem jou Sagire
190 Ca Dieus, ca regia ilg mund,
nuss fetschig angaldire,
Ragischig ora zund.
XLIX.
Caleid da far puccaue!
Stei Si, o vus grischuns!
195 Dieus vus ha Schmanatschaue,
ilg Stroff ei buc da lunsch.
L.
[f. 37a] Quei tutt prophetisescha
La greva zunt Sagir,
Ca schon da gig ei messe
200 vid ilg pumer Ragisch.

LI.
Vangit Ansemel tutse
en Cassa da nieus Dieus!
urein Cun ün Spiert rutte
A Cor fig ranaschieu!
LII.
205 Grond ei la grazia Sia;
el ven a pardunar.
Quei ei la vilgia Sia:
el ven nus pardunar.
LIII.
O, Senger, nus Cunsalve
210 tiers nossa libertad!
tiers tei, o Dieus, nus volve
trass tieu Spiert a vardat!
LIV.
[f. 37b] Nus Spindrig ord dalure!
Dilg mal nus Sprinde ti!
215 tras Christum, nies Singnure,
nus meine bauld Lau Si!
Amen. Finnis.

[f. 1a]

İNNA CANZUN


Scritta a quella da breill.

(Ineditum nach Ms. Sa.)


I.
Antscheiver uss jou less:
Si preil han ngieu tarmess,
purtau han giu una Sera
Anus ün paun con perra.

II.
5 P[e]r quei ancresha ami,
jou Sto aschi quei gir:
Tumasch Stathalter Christ
Numnar vus ilg stueits.


186 Cun] bien. — 192 zund] tuts. — 193 Calein. — 194 Stein giu. — 199 messa. — 201 Ei vangin. — 203 urei. Spiert] cor. — 204 a cun ün cor fig ranaschieus. — 208 pardunar] madagar. — 209 A semper nus cunsalvar. —

214 dilg mal parchiri ti. [p. 186 modifica]


III.
[f. 1b] Partscherts eis el vangieus,
10 Nursas grassa[s] vein nus ingieu,
Mangiar maj ünna ilg past,
pain gic quei lgi cuzzas.
IV.
Ei fus mai tras ilg gi,
ounc quei Sto jou sc(i)r[i]uer si;
15 Ani quei gic quintar,
Quontas en ün on puder purtar.
V.
Veing meins chu disch tschient
Ven a purtar ilg quint;
Scha vus leits quei giu quintar,
20 Ilg quint vus ven a dar.
VI.
[f. 2a] Minch on tontas mingiar,
lgi vus quei bucca bear?
Ell sto enzachei pingar,
Chel possig sa dustar.
VII.
25 Ilg ses cumpoings chel ha,
Ston er ver da mingiar;
Parchei chilg lumbardun
fus er bugient patrun.
VIII.
Ilg Maister Tieni fraui
30 Schmanatschas bearas gadas;
Rumias, lur cumpong,
Han els ngiu pers tschei on.
IX.
[fol. 2b] Ilg jon stathalter Christ
Bugient a lgi stes tiers;
35 Oun ün filg stathalter Christ
Schmanatschas fa er fig.

X.
Duna onna h. l. prieu cun nagut,
Nus ampudein nagut;
ünna richia ves el bein prieu,
40 Mo ella ha bucca vulieu.
XI.
Lgei nies giavüschament
Saluar fei, Sarament.
Sche els vulten buc calar
Tontas schmanatschas far,
XII.
45 [f. 3a] Cur els vengian giu da breil,
lein nus mussar ilg steilg:
Nus vein bears buns cunpongs,
Chi statten tiers, jou gic.
XIII.
Els ston schar raualgiar,
50 Scha ilg Cor duues schulppar;
Lgon a Valendau
han grond par nus quittau.
XIV.
Castris alquels da flem
par nus sametten en;
55 Tumein a quels da Trin
Ean er ils nos vaschins.
XV.
[f. 3b] Tusaun a quels da Tschons
Vein büña confidonza,
querra, purtents, giadinna
60 Valgia par nus adinna.
XVI.
Ston laschar ravalgiar,
Scha ilg cor ils dues schulppar;
Tiers quei rumanere

14 sciruer. — 15 Nach Ani folgt ein durchgestrichenes v. — 41 neis. [p. 187 modifica]

XVII.
Nus vein ounch pli migionza
65 A lgeut zund dampurtonza:
Bern, Pasel a Turig
Statten tiers, jou gig.
XVIII.
[f. 4a] jlg plaid da Deus tengian char
A lain quell bucca Cassar,
70 Schi gic sco ei stad Turig,
Vurzs stat er, jou gicg.
XIX.
Ilg plaid da Deus pardagar
En Vurzs ston els laschar;
par quei ils dolla ilg cor,
75 Ch' els assan buc samover.
XX.
Schar Cantar mesa lein,
Nagut maruelgias vein;
Cõtan adin Cantar,
Nagut ils lein dustar.

XXI.
80 [fol. 4b] lur puinc ent' ilg cor
datten
ad els, chei lou rabatten;
Scha els vulten buc calar,
Nus lein er buc dustar.
XXII.
Mireit, els suna scela!
85 Mireit sut la rassa en quella!
quei dei bucca davanttar,
Nus lein er buc mirar.
XXIII.
Ilg prer ei vid ilg altar,
Antscheiua lou puplar;
90 [fol. 5a] Ei dat lou bear schamer,
fimient ston els ha(n)uer.
XXIV.
un Cudisch ha el lau
A loga vi a nou;
quou dad bea da lugar
95 Ancunter Tschiel Mitar.

[f. 2a]


UNA CANZUN(S)

chel Prædicant da Ilantz à fatta, cur chel à survanjeu üna bella spusa.

(Ineditum nach Ms. Ca.)

I.
Mieu cor salegra,
Mia liunga conta,
Mieu spirt angranzia
Nos Dieu lou sii.

II.
5 Üna bella spusa,
Parderta, prusa,
Da bunna casa
A el dou à mi.

Anmerkung. Die Korrekturen sind von der Hand des Kopisten selbst, es ist nämlich korrigirt: (im Titel) canzuns aus canzons; üna aus nüna; (im Text) vor Poma ist meila (22), vor scünare ist st (39) vor latezzia ist po (42) gestrichen. Die Abschrift stammt von einem ladinischen Kopisten, welcher Umstand das Vorkommen einiger Ladinismen in dem sonst rein surselvischen Liede erklärt. — Die Interpunction ist vom Herausgeber vervollständigt. [p. 188 modifica]


III.
Parsuls jou era,
10 Il gi la sera,
Dieu üna Masera
A dou à mi.
IV.
Par ün agide,
Par ün confierte,
15 Par ün salide,
O scazzi bi!
V.
[f. 2b] Scün bi Pomere,
Scün bi Malere,
Chei tut plein flurse,
20 La Spusa ei,
VI.
La flur stulescha,
La Poma cresha:
Deus banadeshic
Cun fils vonsei!
VII.
25 Uffontz, Signure,
à nossa lavure,
à tia hanure.
Lein nus trer si.
VIII.
Uffontz nizzeivels,
30 Uffonts lagreivels,
A bucc fisseivels
Nus daj po ti!

IX.
Daj Ubadiensha,
Daj cardiensha,
35 Daj cunashiensha.
O Deus Pussent!
X.
[f. 3a] Tut ilg Rienare,
Tut ilg stridare,
Tut ilg scünare
40 Seias da lünsch dau[e]nt!
XI.
Daj Basseria,
Daj latezzia,
Da po carrezia
Ber ons à dis!
XII.
45 Cur nus morin,
Cur nus sparchin,
Sin nossa fin
Nus daj ilg Parvis.
XIII.
Mieu cor suspira,
50 ad ei minchura
Lou ora tiers vus
Pusseivlamente.
XIV.
Cur vezza jou quei,
Vus spera mei
55 Vangint Vonsei,
Vangint allegramente.

[p. 189 modifica]

[f. 32] LA CANZUN

cur jlg filg da Sörz - Fortt ei jeu a guara.

(Ineditum nach Ms. G; mit Varianten von Ms. F.)


I.
Ieu leger Iuvnall
Sai us, chei Ieu vi far;
us sun ieu si carschieu
a sun er bi vaschieu.
II.
5 Ad hai bein aung danërs,
cunprar vi in bi Tegen.
Da vend vi ieu Tilar,
vi cou buca pli star.
III.
jeu sund us bein anfisse,
10 davend vi ieu bein ire.
mia muma a mieu bab
mi fan aschi luvrar.
IV.
[f. 33a] Cur jeu hai gig luvrau,
mi san ei nagin gra[u],
15 dus ons vï ir navend
a vi lou far bien Tembs.
V.
Cur jeu vom ent lustria
cun ina cunpangia;
a vom er bein da rar
20 mincka eamna mai in gada,

VI.
A spend ieu er na vendt
minch emna mai mietz rensch,
a cassa cur ieu turn,
ean ells da malla velgia
[f. 33b]
VII.
25 a gin a mi: Ti schelm!
Ti voll tutt sfar navend!
ei fus a chi raschun
Da dar cun in bastun.
VIII.
ei fa a mi schi mall,
30 chieu vi cou buc pli star!
a guara vi ieu ir vi,
vi cou bucca star pli!
IX.
Ieu hai us gig luvrau,
mi san po nagin grau;
35 dus ons vi ir navend,
a vi lou far bien Tembs.
X.
en mia juvantegna
vi star da buna velgia,
en mia velgia deDna
40 ven pa lur carschadengia.

Anmerkung. Die Korrekturen in G und F scheinen von der Hand der Copisten selbst zu sein. — In G besteht oft Zweifel ob man Worttrennung oder Wortverbindung anzunehmen hat. — F schreibt immer iou. — Die Anfügung des metrischen e ist völlig regellos (cf. Anmerkung pag. 154). Titel: LA Canzun cur ilg filg ser fort Ei jeu a guara. — 1 Ieu] HAi Iou. — 2 sei. — 3 ussa sundt. carschieus. — 4 sund. vaschieus. Strophe IV fehlt in F. — 17 ent Lustaria. — 18 üna cunpanegia. — 20 mincha amda. üna. mai ina in G sind hineinkorrigirt. — 22 mincha amda. — 24 ean] schan. — 26 sfar tut. — 28 ün. — 30 ch] fehlt. — 31 und 32 fehlt F, welches 33 und 34 an deren Stelle zu Strophe VIII zieht; diese Verschiebung dauert bis Vers 70. —

36 bin. — 39 villadena. — 40 po. [p. 190 modifica]


[fol. 34a]
IX.
Ieu steffan gabriell
vi ir a vi star leger,
Cun mieu cunpoing risch belli
lein bein safar vuller.
XII.
45 En Teras lunsch navendt
nus sa Dieus Tut pussendt
bein er nus par chirar,
schi bein sco star a cassa.
XIII.
Ilg gi, la noig, la sera
50 lein nus nies Dieus Tumer,
urar lein nus savens
Dilg mal cunchir navend.
XIV.
da mallas cunpangias
laschens lein nus bein ir,
55 da moun lein nus bein ir,
chi vult cun nus vangir.
[f. 34b] XV.
Cumngiau lein nus ver prieu,
lein ir èlg num da Dieus!
mia muma a mieu bab
60 mi fan ei bein zund mall.
XVI.
Cou en lur velgie Dedna
ilgs meten carscha Dedna;
ma Dieus vi ieu rogar,
cell ils velgig parchirar.
XVII.
65 Tiers Dieus vi ieu clumar,
da cor vi ieu rogar,
chilg Dieus bab Tut pusse[n]te
mi velgi po culg Tembs

XVIII.
A cassa mi gidar,
70 Chieu posig ils lagrar.
Ilg Bab gi:
[fol. 35a] O filg Ti mal ubiedi!
Ti has cou mema bien;
Sch Ti vol ir navend;
scha sund ieu bein cunTend.
XIX.
75 Ei ven sagir ilg Tembs,
ca chi vi an Da mend,
Co ti has tanieu char
Tia muma a Tieu bab,
XX.
Co ti has dau annur
80 a Tieu schi bien pastur,
co ti has savundau,
sco chi ei pardagau.
XXI.
Ti lessas lur bein far,
mo lgei lur mema Tard!
85 cur lgei lur antardaus,
ven ei lur mal ruvaus.
XXII.
[f. 35b] Ti mi has ber custau,
mi dau in grond quitau
da Tei bein er Trer si,
90 Da vend voll Ti us ir?
XXIII.
Scha ti navend vol ir,
par Tei vi buc bargir!
Cur ti eis bein navend
In ura cou navend,

43 rischbele; i in risch ist in G übergeschrieben. — 44 valer. — 45 Ent terra da l. — 52 gunchir. — 56 vor 55 in F. — 58 elg. — 61 ent. — 63 Mo. — 64 Chel. — 67 pussent. — 68 vilgig. — 69 mei. — 70 els. F rechnet Ilg velg Bab gi als Verszeile, die mit 71–73 seine XVII. Strophe bildet. Diese Verschiebung … dauert bis Vers 125. — 72 mengia. — 75 vean. — 78 mama. — 84 f. menga tart und antardau [sic] haben ihre Plätze getauscht. — 88 das ün. —

94 üna. navend] da flem. — [p. 191 modifica]


XXIIII.
95 daners chi mounc ei buca,
mai mira par la bursa!
bien vin a biena supa,
ei pinau a chi par Tut.
XXV.
Ie bunas urdanias
100 pinau a chi en mincha ustria,
gillginas a capuns
Ti eis in grond narun!
XXVI.
[f. 36a] Ca Ti cou ussa stas,
sti stos aschi luvrar,
105 schilg ei us Tut aschia,
scha pos Ti us bein ir.
XXVII.
Schi eu fus us bein sco Ti,
jeu star les bucca pli;
O Ti iuvnal da flem
110 Ti has Tarment … mal tembs!
XXVIII.
L' unviern pos Ti bein ir
Tu gi a bella stiva!
la stad vi schar gir Tei,
co ti vas en lusteria!
XXIX.
115 a spendes er navend
minch on pli ca Diesch renschs.
par Tei sto ieu bein dar
minch on in bi armal.
[f. 36b] XXX.
par Tei en Ten l' ustaria,
120 ca ti has spandieu via
Ti custas ber oung pli
da Tei oung b[i] vischir.

XXXI.
Dilg poun da minchagi
vi iou na guta gir
125 Co Ti mi has custau
mi sas a schi nagin grau.
XXXII.
Sti pir da moun vol ir,
schi has Ti cou la via,
sti pir voll esser ieu,
130 schi va a Teme Dieu.
XXXIII.
Sco ieu sund bein Tieu bab,
vi ieu da cor rugar!
Ach seias po er crets,
fai po er bein an dreg!
XXXIV.
135 [f. 68a] Cur ti venss a turnar
Chiou possig mi lagrar.
O filg! ti mieu unffont,
hei! teidle mei a vont.
XXXV.
Iou sunt la tia muma,
140 met mei po Buc ent cumBer!
A va po Bucc navent
Ent mieu grond munglament!
XXXVI.
Tieu BaB Has ti udieu,
quel Ei fig ragullgieu,
145 Ach velgias po quou star!
lein nus Cun el plidar,
XXXVII.
Chel chi ven pardunar,
schin Bab ven el a far.
O filg! ti mieu unffont!
150 Ach ti po mei savunda!

97 buna. — Nach 98 folgen die Verse: utschels ad er Barsaus | Ei achi partut sampchiau | Bunas michas a Buns pesch | XXV Achi avont ven mes. — 99 Ie] fig. — 100 ven vor en. — 101 galinas. — 102 ün. — 104 sti] scha ti. schi. — 105 ussa. — 107 ussa. — 108 pli] ün hura. — 113 la stad] Datut. — 114 lustria. — 116 rensch. — 119 ten fehlt. — 122 oung b] er bi vaschir. — 125 Ca. — 126 fehlt, wodurch die Strophenabtheilung wieder in beiden Mss. gleich wird. — 127 da moun] davent. — 130 tema. — 132 da cor] quei. — Strophe XXXIV bis und mit XLVIII des oben stehenden Textes sind

aus F; in G sind hier zwei foll. ausgefallen [p. 192 modifica]


XXXVIII.
Hass ti schon anBlidau?
Nof meins hai tei purtau,
Hai tai er parturieu,
Dalurs a schmerz gieu.
XXXIX.
155 [f. 68b] IN on Hai tei tazau,
sin Bras[c]h Ber tei purtau,
Hai tei er Ber fischau,
Hai Breigia Buc spargiau.
XL.
Cun bregia a cun dalure
160 Iou fova paccadussa,
par tei Bein cuschantar
Hai Ber stuvieu ditar.
XLI.
par tei Bein Durmantar
Hai Ber stuvieu Cantar,
165 par tei hai ber vilgiau
Cazolas anvidau.
XLII.
Partei Bucc schar Bargir
Hai pauc pudieu durmir,
o filg! ti mieu unffont,
170 murir lai mai avont!
XLII.
Ach va po Buc navent
en mieu grond mungiament,
Iou velgia sund vangida,
A veng bauld a murir.
XLIV.
175 Ach velgias po quou star,
A mei er cunfartar,

Murir less jou gugent,
Cunzund sti vass navent!
XLV.
Bers Ean navent tilai,
180 Ean ge mei turnai.
Cur l' gan stai counavent,
Turnai fussen gugent.
XLVI.
[f. 69a] Ilg Ean fig stai anriglai,
Mo lgei stau antardau,
185 languscha da mieu Cor
Chi sai jou Bucc gir or.
XLVII.
Ent gueras hai udieu
Ca Deuss vengig pauc survieu;
davart ilg plaid da deus
190 darar cou ven udieu.
XLVIII.
Ilg urden da Schuldada
Ei Beiver a gugar,
Zundrar a blastamar,
saltar ad angular.
XLIX.
195 [f. 37a] Cou ei ber pittineng,
A faig ven cou pauc bien;
Iosep quell fova prus,
llgi bab hal Dau annur.
L.
Issag Tumeva dieu,
200 lgi bab hall uba Dieu.
Conts paucs vein nus Da quels,
Cunzund us da quest Tembs.
Lauda Dieus.

153 f. sind hineinkorrigirt an Stelle der erst hierher versetzten 157 f. — 158 Die Handschrift hat spargaiu. — 161 ist hineinkorrigirt. — 198 lanur. 199 deus. — 201 Con pauc. Unterschrift: Laud a deus amen q. c. a. a. I. I. d. m. E. S. A.° 28 | Dals 16. gis d. s (= quella canzun auda a Ioh. Ianet da Matton En Schoms A°. 1728, dals 16 gis de schaner cf. fol 69 v°). [p. 193 modifica][f. 19a] INNA CANZUN

Da Durmantar ün char üffont

sa conta ent ilg miedi sco:

(Ineditum nach Ms. Sa.)


Il nies uffont vi jou ittar,
[f. 19b] Cun mia canzun ilg durmantar;
ludaus seig ilg scaffider sieu,
Ilg senger Dieu!
5 jlg qual ilg ha schi bein scaffieu.
Ti Deus, chilg has vallieu scaffir,
jlg völgias po er banadir.
Dai sanadat a nies uffont,
Chel vengic grond!
10 lai viver quel bears gis ad Ons!
Dai er ilg paun da minchia gi!
[f. 20a] A Bab a muma dits trer si.
Ti das als tiers ad ils utschels;
quont pli a quels,
15 Ca ti has andirrau par els.
Dai er a lgi, o Deus, ilg spirtt,
Chel seig als ses un grong cunfiert,
A Bab a muma dubadir,

Ad els survir;
20 A tuorp ils lai po buc vangir!
Dai gratia ti, o Deus, o Bab!
Chel ancanuschig la vardad,
[f. 20b] Da crer a far ilg dreg cun flis
Bears ons a gis,
25 Alur vangir elg soing Parvis.
Deus, dai a nus lagreiuels uffonts
En diember dad anzaconts onts!
Deus nus ha zunt da cor lagrau,
Nus Confortau,
30 Tuts bein scaffieus uffonts nus dau.
Vs hai jou mieu uffont itau,
Cun mia canzun ilg durmantau;
jlg nies uffont ei durmantaus.
Deus seig ludaus;
Deus velgig da ilg ver ruvaus!
Amen.


ÜNA CANZUN

[f. 71a]
davart la cunpartonza, ubadienscha, humalitad, Caretzia a Tema.
(Ineditum nach Ms. G.)

Iou ma bein ina gada
or silg feldt par ir a spase;
Tschung flu[r]s ieu lou catava,
Cun quelas gieu sulaze.
5 quelas hai jeu prieu cun meie,
hai prieu er avont meie,
Da quellas metter ora,
Co quel(s)as haigen numme.


Lamprima flur ei nera,
10 Sa numna cunpartonza,
lei loma sco la Tschera,
lei ina buna schontza.
[f. 71b] stos cunpartar ad er surfrire
Tut quei, ca chi ven faig cungir,
15 a prender bein an pasche,
Scha ge chei sumelg asche.

[p. 194 modifica]194

Üna canzun davart la cunpartonza


er christus nies Singure
a quela greva crusche
purtau schi ber par nuse,
20 hal bein bugent purtaue.
ber melli soings culg patzient Iop
en stai cunparteive[l]s bein dabot,
quei chels han cunpartaue,
ha Dieus els us pagaue.
25 hei vus lagreit da quellas flurse,
quelas nus pon gidare
enten Tschiel tilg singer chare.
Lauttra ei bealla ubadienscha
Cun in bien cor savundare,
30 [f. 72a] Cun gronda sabgienscha
jlg plaid da dieus salvare,
A Bab a muma ubadire,
cun nies puder adels survire;
mo an cunter dieus survire
35 fan grond puccau l pilgvere.
La Tertza ei humelitade
bein bugent cunpartare;
lei üna soingia issontzi
a dünna sabasar e,
40 Sco jesus christus nies singure
e sabasaus scin pauper pure
ell ha par reger nuse
gig Ta base culs ligieus;
loschetzia naradade
45 po dieus buca vartire.
[f. 72b] Lei mei jna vanitade
jlg mund da sangrandire,
la portta ei strechia da en tchiel ire,
Stos ta bassar zund bein bugent,

50 luschetzia buc duvrare,
Schi ven dieus a talzare.
La quartta ei la caretzia,
Cun scadin bein cuvangire
gugent a cun latetzia,
55 A nies singur survire;
mo chei custeivla flur eis tie!
jeu par caretzia sto bargire,
A christus nies Singure
ha er gieu quella flure,
60 Tont car nus hal Tanieu,
[f. 73a] Chilg sieu custeival sounge
or del ei Tutt curieue
par spindrar tei car[s]chioune!
la caretzia ei bucca pli silg mund!
65 Survir a dieu l ei sfardantaue,
Zund ilg aigen nitz surprieue,
quei eis us ilg lur dieue.
Las Tschung flurs ei: la tema
stuvein nus Tuts avere
70 jlg maschel a la femna,
Cun quela a Dieus survire.
chi dovra quella, fa zund bein
da la purtar enten sieu seine
sti Temas nies singure.
75 Ach schein nus ir par sene
qu[e]llas custeivlas flurse!
[f. 73b] Ach veias andamendte
nieblas dunouns a purse,
Iuvanals ad er matounse!
80 quelas stuvein nus Tuts avöre
leits enten Tschiel vangire,
quellas custteivlas flurse
nus scatschan las dallurse.
Amen.

[p. 195 modifica]Uraziun da rugar 195

[f. 1a] URAZIUN da rugar par ina beiada fin (Ineditum nach Ms. G.)


O ti parpetten deus! jeu sto vonzei
morire,
Tilar navendt dilg mundt,
en tera lur schmarzir.
Ti eis jlg mieu cunfiert,
5 mieu bab, mieu Singer Dieus,
jlg qual ei or da Tschiel
par mei silg mund vangieu.
da Tia passiun a mort
jeu mi cun fortt,
10 da tia anparmaschun
savens jeu miragort;
quel ca crei en mei
vi ieu buc cundamnar,
La vitta zenza fin
15 en Tschiel lgi vi ieu dar.
[f. 1b] Cun tut Ta rog ieu Tei,
Cur ei ven a da quella,
Cur ieu sai buc plidar
Ad ai pers la favella,
20 Cur ieu sunt fleivel zunt,
pos buc sin combes star,
Cur ieu pos buc in moune
A buc in bratsch alzar,
Cur ieu sai buca ver
25 ad hai pers la vasida,
Cur mes parents, amigs
Mi pon nagut gidare,
Cur ieu veng a murir,
or da quest mund tillar,

30 Schi veng, perpetten Deius,
Or tschiel cun Tieu agid;
Mi fai Tras tieu Soing Spiert
Sagirs da mieu Sallid!
Utschels or dilg unfiern,
35 Lai Ti vangir bucin;
[f. 2a] Tes oungels or da tschiel
Tarmet sin mia fin!
Languscha da la mort
Mi velgas surlefgiar,
40 Beada fin a mie
Tras graitzia mi amprestar.
En Tes Soings mouns mieu spiert
vi ieu racumandar;
Mieu chierp en tera ven
45 dur mir a ruvarsar;
mo Ti vens a turnare;
quei ei la sprontza nossa,
Nos corps far si lavar,
vangir or da la fosa.
50 Lur vens mei bi vaschir,
Cun glierga mei fitar,
Cun olma a chierbp tras Tei
Elg ver ruvaus manar.
[f. 2b] Ach, aude po mieu rieuge,
55 o Ti perpetten Dieus;
A preng mei si Tiers tei,
Tilgs oungels a ligieus!
Amen.

[p. 196 modifica]

İLG SALTAR DİLS MORTS.

(Nach einem fragmentarischen Druck aus dem XVII. Jahrhundert. cf. den Abdruck … des Liedes nach jüngern Handschriften in der Zeitschrift für romanische Philologie … VI 74 ff. und VIII 586ff.)


56. Dunschealla.
NU' eis Dunschealla?
Ti Iuvantschealla,
Ti tutta bealla,
Ta lai afflar:
5 Eis gie purschealla,
Preng giu capealla,
Ti stos' n urealla,
Cun mei saltar.
57.
O Mort je beine!
10 Veis buc mieu seine,
Schi beal cumpleine,
Co chi plai quel?
Lg' ei bein aschia,
Dunschella mia,
15 Mo quella via,
Stos ir cun tschels.
58.
O Mort pardunne,
Mieu chiau radunne,
Elgs ora summe
20 Bassai ti veis!
Ah! Iou sunt tschocca,
Elgs hai jou bucca,
Sai ver nagutta:
Sagir crer deis.
59.
25 Ah Mort vol schare
Sin tei murare,
Vi tei bitschare,
Sch' ti viver lais.
Iou pos micorscher,
30 Cun tieu bien porscher.
Mi lessas storscher
Or da mieu glais.
60.
Ah Mort! Ah cretta,
Unn' urealletta,
35 Mei bufachietta,
Lai aunc restar!

Un meig da flurse
Cun pli calurse,
Zund marvilguse
40 Vi schangiar.
61.
Ah bealla tutta!
Ilg fil ei rutte,
Iou prend nagutta
Ne maigs ne flurs.
45 Ti stos saltare,
Tes elgs serrare,
Ilg spirt si dare,
Has gie dalurs.
62. Hum velg.
NU' eis Hum velge?
50 Iou Mort uss venge,
Claud ilg tieu elge;
Mi pelgie maun.
Ah buc! Ah bucca!
Mort buc mi tucke,
55 Ner ch' jou balucke,
Dunt bauld giun plaun.
63.
Hai onns a gise
Luvrau cun flise,
Mia barba grischa
60 Quei mussa si:
Hai bear luvraue,
Bear murtiraue,
Bear andiraue,
Ad auter pli.
64.
65 Mieu char Hum grische!
Trai ent camischa,
Preng tia valische,
Lein ir plaun niess:
Eis gie schi grische
70 Sc' ünna parnische,
Ner sco paun mische,
Ti eis in diess.

[p. 197 modifica]

Ilg saltar dils morts 197 65. Dunna Velgia.


TI Dunna Velgia,
Rom senza felgia!
75 Tieu cor a belgia
Da tei dumond.
Tristezi' a laide
Sa datten glaide:
Ah chei dir plaide:
80 Dar si quest Mund.
66.
Veis buc co joue
Dunt vi da noue,
Co jou sto tschoue
Ir (L)[Z]upigiond?
85 Hai bear filaue,
Cusieu, cuntschaue,
Pauc ruvassaue,
Mi racummond.
67.
Buc racummonde,
90 Ti stos avonde
Vangir saltonde
Cun tieu diess ault:
Ne tieu raschdare,
Ne suspirare
95 Pos jou tadlare:
Faschkinne bault.
68. Ferm.
VUs Humens fermse!
Lg' ei ngieu ilg tempse
Ch' er vus ils vermse
100 Targejas vi.
Ei quei carteivel,
Ei quei pusseivel
Ca nus sco' lg fleivel
Tutt dejan si?
69.
105 Nus essan staie
Zund ault dichaie,
Par ferms salvaie
Antroccan uss.
Saig en pichiare,
110 Stuschar, alzare,
Seig en luvrare,
Vantschieu vein tutts.

70.
Iou creig quei tutte,
Mo tem nagutte.
115 Pagar vi blutte
Viess sa ludarr.
Fermezi' a possa
Ch' ei en voss' ossa
Iou en la fossa
120 Vi sutt curclar.
71. Dunna.
NU' eis ti Dunna,
Ti prusa Mumma,
Fideivl' a bunna?
Megg er giu chiau.
125 Ah tile vie!
O Mort jou vie,
Par anqual gie
Tei ver rugau.
72.
Hai anzacontse
130 Schi pings uffontse:
Aunc ün per d' onnse
Trer flad mi lai!
Ah ei sto esser,
Tont pos ti quescher,
135 Lai buc ancrescher,
Un bitsch ils dai.
73.
Mes beals tschernieuse,
Mes dulschs ligieuse,
Tutts bein scaffieuse,
140 Pings orfannetts!
Vus scheid branclare,
Mirar, bitschare,
Ilg Lezi dare,
Mes chars pinchetts!
74.
145 Ah Mumma nossa!
Meit buc aunc ussa,
Tier à la fossa,
Tier nus pô steit!
Nus schi pauprettse,
150 Schi zund pinchettse,
Schi fleivelettse,
Davos buc scheit.

[p. 198 modifica]

198 Ilg saltar dils morts


75.
Ah Mort lai gire!
Ah mire! Mire
155 Sin lur bargire
Ta preng puccau!
L' ün ten davose,
L' ün ten pilg chose,
O Mort ti stose
160 Aunc schar ampau!
76.
Ah prusa Dunna!
Sur tia Persunna
Sunt jou Patrunna,
A bucca quels:
165 Ti stos vangire,
Ti stos sparchire,
Ta scarpalgire,
Navend dad els.
77.
Mieu char trieppette,
170 Mieu pievelette!
Da mieu dalege
Iou vom dabott.
Ilg Mess vult vere,
Vus ngits stuvere
175 Madringia vere:
Ah Bietigott!
78. Vffonts.
VVs pings uffontse,
Da dus, treis onnse,
Ilg meins culpontse,
180 Leits er vangir?
O Mort maccorta; …
Lein ont la Torta,
Co quella sorte
Da tei vartir.
79.
185 Vein nagin male
Faig actuale,
Parmur d' ilg quale
Ti mazas nus.
Pir veits puccaue
190 Er vus hartaue,
Lez ha manaue
Mei sur da vus.

80.
Nus balbigeine
Tont bi tschantscheine,
195 A rir figeine
Savenz noss Velgs:
Un frust d' ilg core
Scarpassas ore
Cun bear dalure
200 Sagir ad els.
81.
O Bab gideite,
Mumma dusteite,
A mei zupeite,
Cun tutta fei!
205 Unna Bagorda,
La Mort maccorta
Ei or vont Porta
Vult prender mei.
82.
Ta fai navende,
210 Mort or da senne!
Ner ch' ün bien lenne
Ven tei tuccar:
Ner quittas tie
Quei scazi bie
215 Ca nus à chie
Duveivan dar?
83.
Niess dulsch, cureivel,
Uffont lagreivel,
Cunfiert mureivel
220 Ei buc par tei.
Niess dulsch uffonte
Lai pô ngir gronde
Preng nus avonde,
Rugar lein quei!
84.
225 O Chara Lege,
Stuveits anege
Viess char dalege
Metter gieu d' bratsch!
Par sia bealtezia
230 A charinezia,
Vossa tristetia
Nagutt jou lasch.

[p. 199 modifica]

Inna Canzun davart il spiert a la carn 199


85. Student.
STVDENT à spasse
Nou er silg plaze
235 Cun tes sulaze
La Mort ei tschou.
O Mort ti sturna,
Ti gronda ngurngia,
Chei vas anturne,
240 Chei spluntas cou?
86.
Hai studiaue,
Bear anpruaue,
Sulaz duvraue
Da beara sort:

245 Duvess jou pia
La vjtta mia?
Serrar aschia?
Chei quittas Mort?
87.
Ti stos lavare,
250 Schar plimma stare,
Pupir scarpare,
Tieu faig ei or:
Lgei nagin mieze,
Dai nou' lg culieze,
255 Lai far parmieze,
Pir hagias cor. —


[f. 14a] INNA CANZUN DAVART IL SPIERT A LA CARN, Dilg temps da la Morria Ent ilg miedi sco: „chi vult a Deus plaschere“. (Ineditum nach Ms. Sa.)


Carn
la Mort partutt sa Rassa;
Nua lein nus fugire?
la va da casa ent cassa;
Nua lein nus irre?
5 la reiva sur ils mirze;
nua lein nus po vangir via,
fugir da la Moria
Ad esser lau sagirse?
[SPIERT]
Tiers Deus lein nus fugire;
10 El po gidare,
[f. 14b] Amiez quei grond morire
Vus cun salluare;
Et ell ei bein tutt pussentt.
Cur tut stuvet morire,
15 Tras ilg Sindflus pirire,
Noe gida el nauent.

CARN.
Cur tuts treis juvnals judeus
Elg fuorn scaldaue,
A Daniell fo frieus,
20 Ellg ault fussause;
A jonnas en la marre
jlg fieug pudet buc arder,
jlg leu er bucca morder,
[f. 15a] jlg pesch er bucca mazzare.
SPIRT.
25 A la mor Ezechias
Pudet spindrar,
Cur el vet la moria,
far milgiarare;
Ell ha faig si lauare
30 Er lazarus da la fossa;
Ell ei la spronza nossa;
El po nus schiarmiare.

[p. 200 modifica]


i stos er morrire,
navent tilare,
35 navent da Deus sparchire
[f. 15b] A tut si dare,
Vangir purtaus naventse,
En terra er schmartschire,
Dils verm[s] milgiaus vangire,
40 Pos ti quei far bugentt.
[SPIRT.]
Dei jou pia zagiare?
Quei fetsch jou buc;
jou da Deus mi vi fidare,
jlg qual po tutt;
45 jou sei, chell ven sagire,
Cur ell ven a turnare,
Sur vifs a mortts truvare,
Tils eunguels mei far ir.
[CARN.]
[f. 16a] Biar onts pedessas stare
50 quou si quest Munde,
Da Rauba Carschentare,
Aver bein zundt;
Schti vol bucca savundare,
Par mieu cuselg buc far,
55 Schi seias en dalure.
[SPIERT.]
Schia jou viff plli gig sin teare,
Schi to jou farze
Cun tei adinna gueara,
Mai Ruvussare
60 A viver ent pucaus.
o, tut pussent singure,
mi gide or da delure
[f. 16b] A preng Elg ver ruvaus!
[CARN.]
Scha ti vessas bucca puccaue
65 A fusses Soings,
Schi foses schion Biause.
Ti eis puconts;
ti eis zund schmalladieus;
Tei or dilg tschiell serra[r]e
70 Ven ilg pussent, gist Deus.

Spiert.
jou han zund biars puccaus,
quei sai jou bain.
Mo Christ ha ma lavaue
A faig Serrein;
75 Christ ei ilg mieu agid;
[f. 17a] Trass Christ sun jou, sun
spindraus;
Trass Christ sund jou beaus;
sin el stat mieu Salide.
[CARN.]
fic biar stos andirare,
80 Dalur er vere,
Cur ti elg leg stos stare
A lou sc[ha]mere;
Cur ti pos buc plidare,
Nagin pos ancunuscher,
85 Co vol ti lura fare?
[SPIERT.]
Deus bein mi uen gidare
Sparchir nauent;
Vanschida mi amprestare
Da far bugent.
90 [f. 17b] O dira, fraida mortte!
Tei vi jou bein vartire,
Schi jou pos pir lur fugir
dilg uffiern a lauttra moartt.
CARN.
Vol ti bucca savundare,
95 O freschk f . . vnale,
Ami en quei dreg dare?
Morir fa malle.
jau les biars pli bugent
Biars ons sin tiara stare,
100 Cun auters scheiuer fare,
Ca us tilar nauente.
[f. 18a] SPIRT.
Christ ei la vitta mia,
Mieu miez murire;
Sia mort ei mia gistia,
105 lai buc pirire
Da ses ligeus buc ün;
Tiers nus velgie el postare,
A nus Vanschida dare,
Dar ina buna finna! Amen.

[p. 201 modifica]

[Da] vartt ilg rich hum 201

VARTT İLG RİCH HUM.

S. lucas, en ils Sedisch Capitels, Ver 19. 20. 21.

(Ineditum nach Ms. Sa.)


O Vus, mes chars fideiuels,
leis ussa si tadlar;
Schi seias amparneiuels,
Schia vi jou a Vus musar,
5 Ca vus duveias ir tiers Deus;
Als paupers deit par la Mur - Dieu:
Ei fova dad jn temps sin tiara
Da in schi grond rich hum;
Quel era daus si pein zund,
10 par far algi in grond Num,
Biara rauba a grond daner
las casas, chel bagiaua;
[f. 6b] Ils paupers, ca el squtschava,
Viueua suenter ilg muotvill;
15 ilg uffonts eran zund gieuens;
Ells eran malla mussaus,
Targgieuan si zund duveits
Cun beiuer a cun malgiar;
El sa Vascheua zund Custeiuels
20 En Saida ad en Valli.
Sin la meissa algi garreiuan
Cun pumpa a grond survire;
paun a carn a capuns
freua ell avont ilg chiauns;
25 paupras vieuas ad orfens
Andirauan grondas foms.
[f. 7a] Sias fannestras si cladaua
Cun gronda striaunadat,
Ses ölgs er si saraua,
30 la tiers ell sa lodava:
jou sunt a nagin culpons.
Quou vangit bein ina gada
jn pauper lazerus;
quel fova er plein plaga,
35 la tiers shi fig darutse;
Avont la cassa spluntava,
las mieüllas paun gariava,
pudeva bucca Survangir.
Al chiauns da quei Rich hum

40 parneuan schi mal puccaue,
[f. 7b] Lichiauan sias plagas,
jlgs mauns ad er ilg chiaue.
Sin la terra, ca el tschascheva,
ilg Aunguel Deus termettete,
45 A scheua a lazarus:
o ti mieu char fideiuel!
Scha ti eis gie ussa fleivels,
Schi sparchias tont pli maneiuel.
Quel aunguel ölg parnett,
50 Cur lazarus fo morts,
A parnett si enten tschiel,
Elg Ravolg dat Abraham
[f. 8a] Cun gronda Claritad.
Ei lura vargau vi treis gis,
55 Chilg Rich hum vangit malzauns;
El figeua vangir biear miedis,
Chels ilg duuessen far sauns.
En ilg leg ca el schascheva
Cun peinnas a granda dalur,
60 Dalla temma ca el trembla
Biaras savurs ilg mavan
Cun turp a gronda zannur;
la Dunna ilg cunfertaua,
Pudeua buc gidar;
65 jls uffons quels tut Bargieuan,
[f. 8b] Pudeuan bucca spindrar;
fumels, quels tuts fugeiuan;
jlg Pieuel Salagraua,
l' olma chel manava
70 bein enten sieu mutsuilg;
la mort ilg figet tont nod,
Ca el stuuet nauent.
Da meza noig sgulaua,
jlg giauel Cun el mava:
75 En ilg funds dilg uffiern
Vangit el zutterause.
Ove, co el lou clumava;
El Bragia a garescha
[f. 9a] A gi: o ve, o vä!
80 Tshou ei zund nagin beaue.
[f. 6a] [DA]

[p. 202 modifica]


Cur ell fova en las peinna,
Ses ölgs el si alzaua,
Ancunter tschiel mirava,
tiers Abraham clumava:
85 o Abraham, mes bab,
preng ti puccau da mei!
las peinnas an schi grondas;
jlg fieug na vult stizar
gronda seid en questa floma,
90 Sco jou tschou sto andirar.
Cun tut ta Rog jou tei:
[f. 9b] Tarmeg ami anagide
jlg tieu car lazerus,
Chel fetschig da miege,
95 Da aua in sulet daguotte
fartschentig mia lieunga
Tschou enten quest grond fieug!
Nagin Char[s]tiaun na crei,
Co jou sto quou andirar
100 Tschou enten quest seir lieug.
Abraham ha fag rasposta,
Ancunter ilg Rich hum cloma:
Peisa ancunter peisa
Ven ei cun tei, cun tei passaue;
105 [f. 10a] Massira par Massira
Ven ei achi duvraue.


jlg Rich hum alura clumaue:
o Abraham, mieu bab!
jou ay aung 5 frars a casa;
110 quels an er gronds pucconts.
Schi lai ell po vangire;
Als tanner auon dei.
Chels pli andreg viuian
A vengian bucca enten questa
floma.
115 Abraham ha dau Ra[s]posta,
Ada bein gig ad ell:
jls tes frars, quels an bein Moisen
Ad er ilgs soing prophets;
[f. 10b] Els ponn udir ils sez.
120 Els Metan avont ad els,
Co els deian viuar
Suenter lur mungler.
Ilg Rich hum ha gig agli,
Ells vengessen ont a crer, ca el
laua si,
125 Abraham fa Raspostla a gi:
Schels crein bucca ala vera lgisch,
A Moissen ad els soings prophets,
Schia vangissen els er bucca crer,
Ca in dils morts lauas si,
130 Ner anqual chin auter pli.
Finis, ende, telos.


Cuorta Memoria.

(Nach dem Abdruck des Herausgebers in Archivio glottologico italiano VII, 242 — 246; das demselben zu Grunde liegende Ms. α konnte nicht neuerdings verglichen werden; Varianten aus den Mss. Mo, N, O, Db.)

Augustin Stöcklin, il 62avel avat.

[p. 242] Sin ils 10 d' August ei pia Augustin Stöcklin entras il Redm Avat de Faveras Iodocus Höslin, sco deputau digl Nunzi vegnius puplicaus, declaraus et enconoschius per Avat della Claustra de Muster, cun las solitas


Anmerkung. MoDb schreiben am Anfange der Wörter (statt s) immer die Majuskel S. N setzt konsequent, Mo häufig sch statt tsch: schentar scharna etc. N schreibt habituell feig, vendeigia, faiggia etc.; vein (vegn), malsoinia etc.; schentauus (part. perf. pass.); NDb reduziren vortoniges a leichter zu i (chischun) als MoO. (caschun 203, 7; 206, 13), cf. 208, 18 etc. 1 10. giis de Db. — 2 vegnius fehlt MoNODb. —