Ilg Vêr Sulaz da pievel giuvan 1611

Da Wikisource.
Vai alla navigazione Vai alla ricerca
Steffan Gabriel

Indice:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, I.djvu Ilg Vêr Sulaz da pievel giuvan 1611 Intestazione 26 febbraio 2016 25% Da definire


[p. 755 modifica]

Nachträge, Steffan Gabriel 815

Nachträge.


STEFFAN GABRIEL.

Ilg Vêr Sulaz da pievel giuvan, tras Steffan Gabriel. Squitschau á Basel, en la casa da Joan Jacob Genath. MDCXI.


[f. ar]

A Tuts Vêrs

Cartents da la Ligia Grischa


ILG CARSCHkioun vên ad esser suenter questa vitta, ner en tschiel, ner en uffiern: quels, ils quals véngian en tschiel, ean da tal guisa beai cha nagin côr da carschkioũ pô antallyr lur beadientscha: quels, ils quals 10 [f. av] véngian en uffiern, ean da tal' guisa paupras creatiras, cha naginna lieunga da carschkioun pô dar d' antallyr lur anguscha. Quels en tschiel véngian ad esser spindrai da tut mal, da tutta dalur, a tristezchia: quels elg uffiern véngian ad esser en tut mal, dalur, a tristezchia: Quels en tschiel véngian ad esser enten perfeg bien, perfegchia latezchia zenza naginas 15 larmas: quels egl uffiern [f. br] véngian ad esser en gronda peina, enten bargyr, a schgrizchiar d' ils dents zenza nagin cunfiert. Quels en tschiel véngian ad esser pleins d' sabgientscha, gistia, a soingchezchia suenter la sumellgia da Deus: quels elg uffiern véngian ad esser pleins d' malizchia, nauschadad, a blastemmas suenter la sumellgia da Satanas. Quels en tschiel 20 véngian ad esser fitai cun grond' hanur, [f. bv] glierg' a maiestat, els vèngian á tarlgischar schko las steilas, je schko 'lg sulelg, els véngian ad esser sumlgionts als Ounguels: quels elg uffiern véngian ad esser vaschky cun turp, a zanur; els véngian ad esser sumlgionts algs dimunnis. Quels en tschiel véngian á vêr, a gudêr la lagreivla vista da Deus: quels elg uffiern 25 véngian ad esser serrai ora, da la vista, a grazchia da Deus. Quels en tschiel [f. cr] véngian á vêr cumminnonza cu 'lgs Ounguels, Patriarchs, Prophets, Apostels, a Marters; cun Abraham, Isaac, a Jacob; cun Moises, [p. 756 modifica]a David; cun Petrus, a Paulus, a cun els en grõda latezchia ludar Deus á semper: quels elg uffiern véngiã á vêr cumminnonza cu 'lg Giavel, a seas Ounguels, cun tuts infideivels; cun Cain, a Saul; cun Pharao, ad Herodes; cun Judas, a Pilat, a cun els semper bargyr, [f. cv] urlar, a schmaladyr l' hura, sin la quala els ean naschy. Quels en tschiel véngian ad esser en quella beadientscha perpetnameng zenza naginna temma da perder quella: quels elg uffiern véngian ad esser en quella peina perpetnamẽng zenza naginna spronza da vangyr spindrai da quella. Quels en tschiel véngian ad esser en quella beadiẽtscha bucca mai tõta milli ons schko steilas en tschiel, a [f. dr] sabbluns da la mâr, mô á semper: Aschi êr quels en uffiern. Quont gronda ei la mâr? Sch' ünna furmigla vangiss aminchia milli ons ünna gada, a buvess or da quella, a Deus amparmattess algs cundamnaus, cha cura quella furmigla vess tut buvieu ora la mâr, schi duvess lur peina vêr fin; schi fussei ounck spronza d' ünna fin: Mô quou ei naginna sprõza, lur fieug mai na stizza, [f. dv] lur vierm mai na miera. O paupers quels, ils quals véngian cundamnai! I fuss ad els pli bien, ch' els mai na fussen naschy. O beai ean quels, ils quals survéngian quella beadientscha.

Damai ch' ilg faig stat aschi, schi duvein nus bein metter tut niess savêr, a pudêr lundervia, cha nus vangian buc en quella cundãnatiun, mô cha nus pudeian survangyr quella beadientscha. [f. er] Mô cho pô ilg carschkioun survangyr la vitta perpetna? Qual' ei la dregchia via da vangyr en tschiel?

Deus nus ha mussau quella via tras la soingchia Scartira d' ils Prophets, ad Apostels.

Quella S. Scartira mussa, cha Deus hagig schkaffieu ilg carschkioũ suenter sia summellgia, buns, gists, a soings, ch' el vess pudieu survangyr quella beadientscha. [f. ev] Quella S. Scartira mussa, ch' il carschkioun seigig tras anridar … da Satanas curdaus giu da Deus, ad haigig pardieu quella beadientscha.

Quella S. Scartira mussa, ch' ilg carschkioũ véngig ussa ratscherts ent ilg puccau, a ch' el naschig enten la nauschadad; cha seas partraigchiaments … seiã nauschs da pitschen si; ch' el possig bucca sa partarchiar d' bien; ch' el hagig naginna cunaschientscha [f. fr] da Deus; ch' el hagig naginna charezchia vid' Deus: naginna charezchia vid' sieu parmêr carschkioun; ch' el seig morts ent ilg puccau; ch' el seig ün anamig da Deus; ch' el hagig vingiau milli gadas la perpetna cundamnatiũ, a peinas d' ilg uffiern.

Quella S. Scartira mussa, cha naginna creatira hagig pudieu gidar il carschkioun or da quella cundamnatiun: Mô [f. fv] cha Deus s' hagig prieu puccau da nus, nus hagig dau sieu Filg, il qual seig davantaus ün vêr carschkioun, a nus hagig cun sia mort spindrau da la mort perpetna. [p. 757 modifica]Scartira mussa, cha la mort da niess spindrader Christ nizeigig mai als vêrs cartents.

Quella Scartira mussa, cha Deus dettig á quels, ils quals dein vangyr salfs, ilg soing Spirt, ilg [f. gr] qual lavurig enten els, tras udyr ilg plaid da Deus, vera cunaschientscha da Deus, vera, viva cardientscha, vera viva ubadientscha, a soingchezchia, a turnentig enten els la summellgia da Deus suenter la quala ilg carschkioun ei staus schkaffieus.

Or da quei pudeits antallyr, cha nagin na pô survangyr la vitta perpetna zenza vera, viva cunaschientscha da Deus. [f. gv] Parlgez gy niess spindrader Christ á siu Bab Joh. 17. V. 3: Quei ei la vitta perpetna, ch' els 10 dein ancanuscher tei sulettamẽg ilg vêr Deus, a quel cha ti has tarmess Jesũ Christ. A soing Paul gy 2. Thess I. V. 8: Cha cur Christ véngig á vangyr giu da tschiel cun seas Ounguels, schi véng' el cun flomma da fieug á strufigiar quels, ils quals han buc ancunaschieu Deus.

Quella cunaschiẽtscha [f. hr] dat Deus á quels ils quals dein vangyr salfs tras udyr, a légiar il plaid da Deus, tras urar, a tras cantar Psalms, a Canzũs spiritualas: Quella cunaschientscha pô nagin survangyr zenza gronda lavur, a fadia. Parchei schko la terr' ei schmaladida, ch' ella stô cun grôda breia vangyr luvrada, sch' ella dei purtar bien frig: aschi ei nossa natira êr aschi Quella guastada, ch' ella stô cun gronda [f. hv] breia vãgyr mussada ont ch' ella amprendig d' ancanuscher Deus bein andreg. Cuntut, ô vus Babs, a Mummas, musseit cun flys voss uffonts da pitschen si la vera cunaschientscha da Deus, par ch' els cun vus ansemmel possen survangyr la vitta perpetna: O vus, ils quals veits ilg uffici d' ilg Oberkait, veias quitau par viess pievel, ch' el amprendig d' ancanuscher Deus bein andreg: O vus [f. ir] survients 25 d' ilg plaid da Deus, ô vus pasturs, vallgeit par vossas nurssas, sparngeias bucca breia da las manar tiers vêra cunaschiẽtscha da Deus, zenza la quala nagin na pô survangyr la vitta perpetna. Scha voss uffonts, scha viess pievel, scha vossas nurssas amprendan buc la dregchia via d' ilg salid tras vossa culpa, schi ven Deus lur soũg á dumãdar da voss mouns. Ezech. 3. Mô [f. iv] damai chi ha plaschieu á niess Deus da mi metter si, bucca mai ilg uffici dad ün Bab, mô er ilg uffici dad ün survient da sieu plaid, schi hai iou avont ün tempset scrit quest Cudeschet bucca mai per meas corporals filgs Luci, Steffan, Martin, a Men - Fort; mô êr par meas uffonts spirituals, a schkulars á Lgiont, ad á Flem: a damai ch' iou hai viu, cha quest Cudeschet ha faig buc [f. kr] pitschen frig: parchei ch' iou hai savents udieu giuvnals, a mattouns, jê er pitschens uffonts dent quint da lur cardiẽtscha, uront, a cantont ôr da quest Cudeschet cun gronda miravellgia, a lagrament da quels, cha tadlavan tiers; schi hai iou vulieu bucca mai par sparngiar grõda fadia da scriver giu; Mô êr par cumparchyr quel cun autras Baselgias da la Ligia Grischa, quel vulieu [f. kv] laschar squitschar: Cunzunt par quei, cha en quest lunguaigk mai nan ei schquitschau naguotta; a cha denter quest lunguaigk, a quel d' Ingiadinna mia chara patria, ei gronda differentia. [p. 758 modifica]

818 Steffan Gabriel Cuntut rog iou tuts vêrs Cartents, ch' els vélgian prendersi questa lavuretta enten bien; a ruguar cun mei ansemmel niess Deus, ch' el vélgig quella banadyr, ch' ella surveschig á sieu [f. 1r] laud, glierg' ad hanur, ad á niz da sia Baselgia, tras Jesum Christum, Amen. 5 A Lgiont 3. Febr. Anno MDCXI. Stephanus Gabriel. ÜN CURT CATECHISMUS Par quels, ils quals san bucca scartira. [p. 78] IOu hai parchieu giu ilg pievel giuvan da la Baselgia da Lgont en treis parts. L' amprimma ils uffonts da quater antroqua sin dudisch ons, 10 quels fatsch iou suenter Paschkas vangyr en Baselgia treis, ner quater dumèngias … suenter giantar ad urar. L' autra ils schkulars, quels fatsch iou vangyr tutta stad aminchia dumèngia ilg priedig suenter giantar á gyr si quella summa da la Cardientscha si zura scritta. La terza part ils giuvnals, a mattouns da dudisch antroqua sin trent' ons, quels fatsch iou vangyr treis 15 dumèngias ont Nadal, treis ont Paschkas, a treis ont Tschinqueismas, ont cho yr tiers la Tscheina á dar quint da lur Cardientscha; a par quests hai iou scrit quest curt Cathechismum, ilg qual êr quels, ils quals san bucca scartira pôn chieuntsch amprender.