Vai al contenuto

La grande opera

Da Wikisource.
occitano

Arsene Vermenouze 1911 1911 Emanuele Portal Indice:Antologia provenzale, Hoepli, 1911.djvu poesie La grande opera Intestazione 10 giugno 2024 25% Da definire

Il gufo Viva Provenza!
Questo testo fa parte della raccolta Antologia provenzale


[p. 582 modifica]

LA GRANDE OPERA.

Il tìglio del re spinse la porta mal chiusa dell’asilo avito che perdeva le sue mura, e vi trovo fra le capre, 1 caproni, le vacche ed i bovi la sua famiglia ricoverata. I capitelli di marmo antico, scolpiti e ricamati col sello, di fiori, di uccelli e di spighe, giacevano là sull’erba spessa e le ortiche, e a traverso il tetto passavano i raggi del sole. Non piu cavalieri dorati e cinti di seta, coi baffi arricciati e la penna al cappello; ma pastori vestiti d un ab to j, pelle, che del castello antico aveano fatta una stalla [p. 583 modifica] Triste, il tiglio del re rifletté un momento sul passato glorioso di quella grandezza morta, poi siccome era un valoroso e d’anima alta e forte, cominciò il suo lavoro di risorgimento. Cacciò il bestiame, capre, vacche, cavallini e bovi cornuti, e col pungiglione in mano condusse ai pascoli tutto lo stuolo degli animali intrusi, selvaggi e rumorosi. Ciò fatto, si tolse il cappello dal capo, alzò su le maniche di merletti, e di giorno e di notte, al sole ed alle stelle, raddrizzò il marino rovesciato. Lavorò dì martello, riedificò, e le colonne pure sorsero un’altra volta alte sul cielo azzurro, e grappoli, fiori, uccelli, che non si vedevano più, tornarono a decorare le arcate sottili. [p. 584 modifica] Quando il marmo mancava o il legno, olmo e frassino, il principe scendeva in fondo alla cava o tagliava lui solo delle intere foreste per poterne coronare il tetto del suo palazzo. La scure irei suo pugno brillava come una spada, -on un colpo terribile e formidabile il suo martello piantava grossi chiodi, lunghi più d’un palmo, e presso di lui i ferri ardevano sulla brace. Rude fabbro, muratore valente, duro boscaiuolo, andava e veniva nel palazzo che si elevava, e lo si vedeva curvo sui tronchi che spaccava, inondato di sudore, arso, bianco di calcina. 11 lavoro fu compito, cinto di colonnate ed ornato i balconi, il palazzo parve nuovo col suo focolare ove si poteva arrostire un bove, e le lampade d’argento appese alle sue travi. [p. 585 modifica] Dentro brillavano I bronzi e gli ori, e fuori, intorno, tutto era gioia e vita, perchè la regina dei fiori, schiusa da poco, inghirlandava terrazze e giardini. Allora, fiero e ritto sull’alta terrazza, cosi gridò il principe ai quattro angoli della terra: Uomini, fratelli del mio stesso sangue, ricchi, poveri, grandi e piccoli, figli della mia razza, Voi che tanto rimpiangete l’antica dimora, voi tutti, nati nel suolo ove la vigna si matura, fratelli per l’anima e per la favella, io vi ho ricostruito il castello familiare. Alla sua voce altre voci lontane risposero, dalla Loira al mare, dalle Alpi ai Pirenei, dalle pianure, dalle valli e dai picchi bianchi di neve, venti milioni dì voci ardenti l’acclamarono. [p. 586 modifica] 11 tiglio del re potè vedere un popolo attorno a lui; una corona d’oro scese sulla sua testa, e d’allora, monarca incontestato, egli regna sull’Impero del Sole. [p. 587 modifica]


[p. 582 modifica]

LA GRANDO OBRO.

Lou tilh del rèi poussèt la pòrto mau tancàdo
Del vièlh casàu mairàl, que perdia sas parets,
E li iroubèt, al mièch de càbros è d’arets,
De vàcos è de bràus, sa familho arrucàdo.
Les chapitèus de màubre antique, escrincelàt
E broudàt pel cisèu, de flours, d’ausèls, d’espigos,
Capoussàboun dins l’èrbo espesso è las outrigos,
E dels ràis de soulelli passàboun pel teulat.
Plus de nobles dauràts è flouquetàts de sedos,
Amb la moustàcho torso è la plurao al capèl,
Més dels pàstres vestits d’uno vèsto de pel,
Qu’abiaun fàch del Castel un estàble de fedos.

[p. 583 modifica]

Lou lilh del rèi sousquét è raibèt un moument
Sul passàt glourious d’aquelo grandour mòrto;
Pieis, coumo èro valent è d’amo nàuto è tòrto,
Coumensèt soun traballi de reviscoulament.
Alandèt lou cahrun, les vedèls è lours màires,
Lou cabalin, les biòus banaruts è les bràus,
H, l’agulhado en ma. gitèt pels pasturàus
Tout aquelses bestiàus fouréges è bramàires.
Aquò fàch, se quitèt lou capèl de sul càp,
Se rebreguèt suls bràs sa camia de dentèlos,
E, de journ, de nuèch, joul soulelh, jous las estièlos,
Tournèt acastelàr lou maùbre derroucàt,
Martelèt, bastiguèt, è las coulounos puros
Mountèrou ’n àutre còp, nàutos dins lou cièu blus.
E gràpus, flours, ausèls, que se resiaun pas plus,
Tournèroun decouràr lours finos arcaduros.

[p. 584 modifica]

Quaml lou màubre mancàbo ou lou bouès, ourme e trais,
Lou prince davalàbo al found de las peirieiros,
Ou clapàbo tout soul de las fourèsts entièiros
Per n’en bragueirounàr lou teulàt dei palàis.
La destràu, dins soun poung, lusia coumo uno espuso;
D’un soul cop, soun martèl, que fasià ’n bruch de tron,
Plantàbo dels clavèls d’un bàdo-ma de long:
A soun coustàt, dels tèrs caufàboun dins la braso.
Fabre afougàt, peirièr valent, rude fustièr,
Anàbo è venia dins lou palàis que mountàbo,
E lou vesiàs, courbat suls àures qu’estelabo.
Tout en suzour, cramàt pel fioc, Mane de mourtier.
Lou trabalh s’acavèt: ceuclàt de coulounàdos
E garnit de balcouns, lou palàis semblèt mou.
Ambe sa cheminèio, ound poudia rousti ’n biou
E ies calelhs d’argent penjàts à sas trabàdos.

[p. 585 modifica]

Dedins, esterlusiaun les brounzes è les ors,
E deforo, à l’entourn, tout èro joio è vido:
La rèino de las flours, frescoment espelido,
Toumàbo enguirlandàr les courtièus è les orts.
Alerò, fièr è drech sus la nàuto terràsso,
Atàu cridèt lou prince a las àuros del cièu:
Omes, fràires qu’ahès lou memo sang que ièu,
Riches, pàures, bèls è pichouns, filhs de ma ràsso,
V’autres que regretàs toutjourn l’antique oustàu,
V’autres que sès nascuts ound la vinho amaduro,
O fràires meus per l’amo è per la parladuro.
Vous ài tournàt hastir lou castèl fainilhàu!
A sa vouès, d’àutros vouès delài-lonh respoundèroun:
De la Lèlro a la màr, dels Aups als Pirenéus,
Per planos è coumbèls è sèrres blancs de nèus,
Vint milhouns de peitràus arderous Paclamèroun.

[p. 586 modifica]

l.ou firn del rèi veguèt un pople al tourn de guel
Uno courouno d’or davalèt sus sa tèsto.
E, dempièis aquel journ, soubeiran sans countesto.
Quò ’s guel que rèino sus l’Empèri del Soulelh.
(Id.).(id.)

[p. 587 modifica]