Kinderlieder (surselvisch)

Da Wikisource.
romancio

Indice:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, II.djvu Kinderlieder (surselvisch) Intestazione 12 febbraio 2016 25% Da definire

Questo testo fa parte della raccolta Rätoromanische chrestomathie
Vol. II

[p. 180 modifica]80 Kinderlieder

196. In retg ei vistgius en tgietschen e sesa sin in sessel verd.
               Il farbun.
197. Enzatgei, che ha adina en in vistgiu leuna.
               La nuorsa.
198. Enzatgei, che va bucca, aber batta adina.
               Il cor.
199. In tgiamin, che ha duos portas.
               Il nas.
200. Tgei va adina et ei adina en letg.
               L' aua.

Kinderlieder.

1. Anna Maria,
Bucc' ascheia,
Trei il car
A mesa veia.
2. Sontg Antoni de Padua,
Che porta la frina per far gentar,
Peglia la gaglina e fa uar.
3. Capetscha e capialla,
Gion Gienialla.
4. Chrest Antoni Genutin
Mazza il bov e spond' il vin.
5. Brida, Brida, sburitschida,
Ord Lumneza eis ti vegnida,
Melna e pintga sco' l malon
Et has de far cun pign e gron.
6. Brida, Brida, sburitschida,
Nera e nauscha sco' l malon,
Has de far cun pign e gron.
7. Christ Carpisch
Catsch' il giavel ord dad' esch
Cun tschien e melli fests.
8. Chrest Rest
Sin in fest.
9. Cavre, cavriel,
Che maglias la miarda de mintg' ensiel.

[p. 181 modifica]Kinderlieder 181

10. Giachen della quacra,
Peglia la miur e smaca.
11. Giachen Rest sin in fest,
Siat ligiongias sin in pal,
Quei fuss bien per gl' auc mistral.
12. Giachen dellas streglias
Taglia giu las ureglias,
Metta sin in pal
E lai entochen Nadal.
13. Giacum da pallas,
Ch' a pelischs cun alas,
Eu si el tuleu
E sepandeu vid in teu.
14. Gion Antoni metta à lomi
Gion Baptesta lava resti.
15. Gion Baptesta, Gion Matal
Dat la frida cun in pal.
16. Gion Giusep, spazza pon,
Cuntscha tgirs e fa curom.
17. Gion Matthias, Gion Matal
Catsch' il gianter si et ord la val.
18. Gion nursut,
Maglia la miarda dil tschut.
19. Gion, Gion, spazza pon,
Rump' il tgil e fa curom,
Siarr' il giat en in camon
Cun in fein et in strom.
20. Gion de Rondonda va en Frontscha
E meina la lontscha.
21. Stai si Gion Peder,
Pervesa tiu mel,
Fai bien cun tia duna,
Sche vegns ti en tschiel
22. Gion Stoffel, pantoffel
Tgiau neghel, cucu!
23. Hans, Hans, Peter Hans
Pren la carn e va à Schlans!
24. Luzi ei in plum et in hurti,
Ha fatg in tschut ner cun la cua alva.
25. La Mareia entaupa la Barla Zeia,
La Barla Zeia catsch' ella à tgiasa seia
Cun la speia.
26. Carn e vin
Mantegn Martin.

[p. 182 modifica]182 Kinderlieder

27. Mengia, schuengia,
Fila la dumengia,
Fila bein e fila mal
E fila gries sch' in pal.
28. Maria Onna cun combas utschi
Maglies tudi
E pos mai revigni.
29. Mathias de Ladi
Maglia bugien bulzani.
30. Onna Maria,
Bucc' aschia,
Pren la guil' e fai aschia!
31. Plazi Plazi bien chilgie,
Cul ha migliau, vul el sche.
32. Peter parle,
Ch' a pers il calze;
La miur ha enflau,
Il giat ha miglau.
33. Rosa curiosa,
Feglia della crosa.
34. Rosa, Rosa, va per lenna,
Ti, Margriatha fai il cafe,
Fai dil bien e fai dil mal,
Fai la supp' e mett' en sal.
35. Si Suliva ein sis Sagliuts et in catscha cauras; treis da launa, treis da
palegna, sche vus pagais, sche laschel jeu seglir ora.
36. Canoni canat
Maglia la marenda dil giat.
37. Toni moni de Valduna
Maglia miarda cun tschadun.
38. Tumaisch plaisch,
Giusep tschep,
Librat plat.
39. Victor, Victor,
Viva il tgiet della Mengia Goria!
El ei daus el begl de piertg.
40. Il caluster de Sontg Gotthard,
Quel leva marvegl e tucca tard.
41. Si sogn Gieri e si sogn Gagl
Tuccaven densemen cun in barcagl.
42. A las musteilas: Bi, bi,
Caultschas vali!
Mitgiert, Mitgiert
Caultschas piertg!

[p. 183 modifica]Kinderlieder 183

43. Al tgiet: Chikeriki!
Caluster leva si!
Va, tucca de stizar
E la mumma fai levar!
44. Schnec, schnec, neu ora cun tia bialla cornetta! Schiglioc bett' jeu tei
sur ina gronda pun giu.
45. Schnec, schnec, neu ora cun tia bialla cornetta! Schiglioc mazz' jeu tei,
tiu bab e tia mumma e sfrachel tia casa nova.
46. Snec, Snec, lai ora las cornas! Schiglioc pren jeu tei, tiu bab, tia
mumma, tes fargliuns e mettel tuts giu el Rhein!
47. Schnetg, schnetg, lai o las cornas! Schiglioc bett' jeu tei, tiu bab e tia
mumma sur Kunchels giu!
48. Il polisch, il mazza plugls; quel speras, il letga gromma; il tierz, il
porta ani; il quart, il manzaser; il pign, quel che di o tut.
49. Il dett polisch, il mazza plugls; l' auter, il letga gromma; il dett gron,
il porta ani, l' auter, che fa il pli pauc; il dett pign, che di o tut.
50. Il polisch di: „Jeu hai fom.“ L' auter di: „Nus havein bucc.“ Il tierz
di: „Nus volein engular.“ Il quart di: „Nus stgein buc.“ Il pign di:
„Jeu ditgiel ora tut.“
51. Polisch: „Jeu hai fom.“ Secund dett: „E nus vein buc.“ Dett grond:
Lein ir ad engular!“ Dett d' igl ani: „Nus astgein buc“ Dett pign:
Mo spetgei, mo spetgei; jeu vi schon dir al bab et alla mumma.“
Polisch: „Quesch tgeu ti barbanus, che maglias aschi bugien sco nus!“
52. In, paun e vin,
Dus, peun palus,
Treis, camertgeis,
Quater, vi la platta,
Tschun, s' il Run,
Sis, giu Danis,
Siat, giu Dandiast,
Otg, sco in paun cotg,
Nov, sco in bov,
Diesch, sco in tschariesch,
Endisch, sco ina penda,
Dudisch, sco in cudisch,
Tredisch, sco in enisch,
Quitordisch, sco in pelisch,
53. In e dus e treis, las cauras ein per peis.
Quater, tschun e sis, panetscha ei buca ris.
Siat, otg e nov, la glina ha en in bov.
Diesch, endisch e dudisch, il pre ha piars il cudisch.
Tredisch, quitordisch, quendisch, la gaglina ha buc igl endisch.
Sedisch, gisiat e schotg, ils laders van entuorn la notg.

[p. 184 modifica]184 Kinderlieder

Scheniv, vegn e ventgin, morir ston finadin.
Ventgadus, ventgatreis e ventgaquater, Giachen punachen peglia la
miur e schmacca.
Ventgatschun, ventgasis e ventgasiat, ils stiarls van tuts giu Siat.
54. In e dus e treis, Gion Benedetg dat peis.
Quater, tschun e sis, la femnas han si barbis.
Siat otg e nov, la vacca ei bucc' in bov.
Diesch endisch e dudisch, il pre ha piars il cudisch.
Tredisch, quitordisch, quendisch la gaglina ha bucc' igl indisch.
Sedisch, gisiat e schotg, ils mats van tutta notg.
Scheniv, vegn e ventgin, qual ei miu frar pign?
Ventgadus, ventgatreis e ventgaquater, Giachen punachen peglia la
miur e schmacca.
Ventgaschun, ventgasis e ventgasiat, ils stiarls van tuts giu Siat.
Ventgotg, ventganov e trenta, las cauras van à marenda.
55. Giu Numneins ei in bi marcau,
Quater casas e tschun clavaus.
56. Si Laus, nua che Dieus ei mai staus,
Ei il giavel ius si et ei ruclaus;
Ei vegnius giu Falens et ha rut or' ils dens;
Ei ius vi Cumpadials et ha survigniu cun pals;
Ei lura ius vi vitg e vilentau il quitg;
Ei ius si sogn Benedetg, aber leu eis ei iu stretg;
Ei ius vi Rabius et ha piglau miurs;
Ei vegnius giu Surrhein e staus leu fetg bein.
57. Nua vas?
Si la Cadi.
Tgei fas?
Marendar.
Tgei marendas?
Paun e nuschs.
Cons caschlets?
Tschien e dus.
58. Nu' lein ir?
Giu Ladir.
Tgei lein far?
Marendar.
Tgei ei bien?
Paun e nuschs
Cons caschlets?
Tschien e dus.
59. Sun staus en Giadina,
Sun staus dapertut,

[p. 185 modifica]Kinderlieder 185

Sun staus si Flutginas,
Hai chitschau il Padrut.
60. Sun staus en Giadina,
Sun staus da pertut;
Hai viu il corneli
Cun cornas a tut.
61. Giu Numeins ei in bi marcau,
Quater casas e tschun clavaus;
Cur ch' ei vegn sil schumber dau,
Giachen Rest davos clavau;
Cur ch' ei vegn la madernatscha,
Giachen Rest davos la glatscha.
62. Giefgia grassa,
Venderdis magher,
Sonda setgia,
Domengia bletscha.
63. Hoppa, hoppa, heia!
Tiu bab ha num Andreia,
Tia mumm' a num Lisetta,
Che letga la cazetta.
64. Margaretha, neu' essas?
Sin combra, tgei lessas?
Ina peta, sche vus vessas.
65. Ligiongias barsadas
Cun dir e lom en,
Margaretha, tschufetta
Ha seza fatg en.
66. Panetscha, panaglia,
Peun cun paglia,
Il latg della vacca
Fa bein alla matta.
Sch' ei gliei ina ensola,
Sche lein nus trer;
Sch' ei glei in buc,
Sche lein nus scugliar.
67. Mari Cathrina
Brassa frina,
Fa buglietta,
Maglia seza
Cul tschadun
Dil lumbardun.
68. Pazienza pader,
La carn ei cara,
La supa ei rara.

[p. 186 modifica]186 Kinderlieder

69. Barla en tocs
Ha fatg gnocs;
Gion Martin
Ha migliau in
Et il giat
Ha migliau siat.
70. Tip a tip a tappa
La mumma a num Barblutta,
Letgia la paluta,
Sgara la cazetta,
Maglia tut suletta.
71. Maria Cathrina,
En tutta furtina
Siglienta la frina
Pertut la cuschina.
72. Eu sun patrun sin l' acla,
Eu sun patrun sil vin,
Damaun magl' eu latg e furmentins.
73. Petta, piziaulta, sco portas clavau,
Cun en paun tut dir chitschau.
74. Gromma caulda
E ris schalau,
Perdunonza da Sontgia Clau.
75. Cucu, latg asch,
Gromma dira, pen asch!
76. La gromma ei gartiada
Et era consumada;
Cun far la pun sontga Gada
Eis ella tuchiada.
77. Ina matta de Sagogn
Haveva fatg ina petta
Cun crestgas de glogn
E mess en in' uetta.
78. Tinderlin, Cumpar Martin,
Tgei deis de migliar a vos chigneuls?
„Buglia latg, che la vacca ha fatg,
Allegra las matteuns!
79. Snetlas meila
E snetlas pera
Fan la pli bialla tschera.
80. Beglia giat e tschurvitschut
Ei bien pils mats de sut.

[p. 187 modifica]Kinderlieder 187

81. Gaglina zoppa
Va giun foppa,
E maglia, ch' ella schloppa.
82. Alidischen,
Vaccas len,
Gianetschas curom,
Femnas d' ogn.
83. Tochen ch' jeu eral enta Medel,
Vev' jeu bien e tgei, ch' jeu level;
Dunna vevel ina kezer bialla,
Culavel pieun en ina canistriala.
84. L' onda Leina e gl' auc Martin
Han cumprau in bi scalin;
Han sunau empau per in,
Tochen ch' igl ei stau fin.
85. Bizochels, maluns e capuns
En fargliuns;
Petta en pegnia
Ei la madregnia;
Bugliarsa ei la basatta,
Ina parentela sbuseratta.
86. Bizochels e maluns
Ein fargliuns
Et han la mumma,
Che ha num pul;
La petta en pegnia
Ei la madregnia.
87. Jeu e ti lein ir' o en cuschina;
Ti semeglias il parlett et jeu la cazzettina.
88. Cura ch' jeu fillel stupa
Ei tut, che vul tener ruca;
Cura ch' jeu fillel glin,
Sche para mai nigin;
Cura ch' jeu fillel launa,
Sche vegnel jeu malseuna;
Cura ch' jeu fillel schuengia
Vegnen ils mats da Butschanengia.
89. Stender e sepender,
Mats dariet de vender;
Lavrar e murtirar,
Mattauns car cumprar.
90. Jeu e ti et eunc enzitgi vein de parter rauba,
Ina miur et in utschi et ina mesa caura.

[p. 188 modifica]188 Kinderlieder

91. Sogn Pieder sunava,
Sogn Giachen saltava,
Con legher quei mava!
Cucu!
92. Suna, suna giegia,
Ils mats de Cuera vegnen;
Els van giu Rhein
E fan pulein.
93. L' onda Anna sunava,
Gl' auc Lezi saltava,
Con leger quei mava!
94. Suna, Gion Peder
E saulta Rampun;
Pos minga saltare,
Fa mal il calun.
95. Rin, rin, sollerin,
Quater stera sin mulin.
96. Nana, nana, zeua,
Il giat ha rut la cheua;
Il pre ha voliu pinar,
Il caluster ha buca voliu schar.
97. Nina, nana, zeua,
Il toto ha rut la cheua;
Sch' ti cueschas betga tgio,
Sche bett' jeu tei de finiastr' o
E laschel migliar il toto.
98. Sontg Christophel gron e gross,
Ch' a purtau il Segner noss;
Peter Paule gron e gross,
Ch' a purtau il lenn dil floss.
99. Latta, latta Sontg Gion,
Tgi, ca tucca, fa negin donn.
100. Tier l' Onda Mengia
Lein nus ira;
Duas cazolas ei bucca bia,
Tschun ei treis dapli.
Sche gie, ch' ella veva bucca seif,
Sche vev' ella tuttina jeli,
Che ardeva bein.
101. Tgu, Tgu cavalier,
Quater bazs ad in ustier,
Igl ustier ei ius en Val
Et ha cumprau in bi cavagl,

[p. 189 modifica]Kinderlieder 189

Il cavagl ei ius a frusta,
El ha mess la cuolpa sil caluster.
102. Tgu, Tgu cavalier,
Quater mats ad in ustier,
Igl ustier ei ius en Val,
Ha cumprau in bi cavagl alv,
Ei vegnius ora sin la pun de Sontga Gada,
Daus giu ina pluntanada;
Igl utschi ha fatg: bi, bi,
Sche ti eis daus giu, sche leva si;
Sche ti pos buc, sche stai leugiu,
Lura eis ei tut finiu!
103. Tgu, tgu cavalier
Quoter bazs ad in ustier,
Igl ustier ei ius à Roma,
Cumprau ina bialla dunna,
Vignius tier la pun de Sontgia Gada,
Schau dar giu ina splunternada;
Il utschi ha detg: bi bi,
Leva si avon ch' ir.
La dunna ei levada si,
Ida dabot à casa;
Migliau in briec pieun,
Tut ch' ell' ei slupada.
104. Ei tucca de miezdi,
La vacc' a fatg vadi;
La mumm' a fatg maluns,
Il bab ha detg, ch' els seien buns,
Il tat, ch' ei seien striuns.
105. Ei tucca de miezdi,
La vacc' a fatg vadi;
La mumma ha fatg maluns,
Il bab ha detg, ch' els seien buns.
106. Nua eis staus? … Vi Tersnaus.
Tgei has fatg? Migliau latg.
Tgi ha dau? Toni Clau.
Has engraztgiau? Tut emblidau.
Hu, ti cucu!
107. Nu' eis staus?
Sin clavau.
Tgei has fatg?
Buiu latg.

[p. 190 modifica]190 Kinderlieder

Tgi ha dau?
Sontga Clau.
Has engraziau?
Tut emblidau.
108. Jeu e Stathalter Rest Mathiu
Essen ii sin latiu,
Dai giu s' il fein,
Stai biebein;
Dai giu sil strom,
Stai bein e lom;
Ii sin la stubla,
Stai tut dubel;
Ii sin la paliu,
Stai cun Diu;
Ii sin ina platta
Et enflau ina matta;
Mess ella sin la fueina
E dau num: Madleina.
109. Jeu e Stathalter Rest Mathiu
Maven sin latiu;
Devan giu en iral
E fagievan pauc mal;
Maven sil fein
E stevan biebein;
Maven sil risdiv
E fagievan bien igniv,
Maven sil strom
E vevan bien e lom;
Maven sin la stubla
Et anflaven ina schelterdubla;
Maven sin la plaza
Et anflaven ina bialla matta;
Maven sin la fueina,
Matevan num Madleina.
110. In cucu sin ina caglia,
Ils mats en ina battaglia,
Matteuns han carn e spek,
Ils buobs ils corns d' igl bov tschec.
111. Sche ti has fom,
Sche ruei giu d' in calcogn;
Sche ti has seit,
Sche tschetscha ord ina preit;

[p. 191 modifica]Kinderlieder 191

Sche ti has sien,
Sche dorma sin ina teila falien.
112. Ei plova, dat sulegl,
Ei crescha naradira
Denter la crappa dira.
113. Ei plova da suleigl,
La streias fan cusseigl
Sut in bateigl.
114. Ei plova, plova plievia,
Ei plova toca Gievia,
Gievia setil' ei si
E sin Domengia vegn ei bi.
115. Plover plov' ei plievia
Entochen Gievia,
Gievia vegn ei bi,
Che las mattauns metten si tschupi.
116. Plova, plova plievia,
Plova tochen giefgia,
Sonda se trai si,
Domengia fai bi;
Matteuns meten si tschupi
Cun pezs e pindels lundervi.
117. Plover plov' ei plievia,
Naven digl Glendischdis entochen Gievia
E la Gievia recamonda
De plover toca Sonda,
Sonda setil' ei si
E Domengia fa ei bi.
118. Ei vegn, ca plova,
La giata semova,
Il tschiel semida,
La glina sestrida,
Ils tgauns van à nozas
Et ils paupers en tgaubrocals.
119. La glina setila,
Cheu enasi plova,
Ils giats maridan,
Ils tgauns van à nozas,
Ils tgapers fan bials tgaubrocals
120. A legher, si biall' aura!
Gion Martin ha tratg la caura;
La caura ha da dau in beschel,
Gion Martin ha tratg il tegien;

[p. 192 modifica]192 Kinderlieder

La caura ha fatg tschun bucs,
Gion Martin ha strunglau tuts.
121. Martin, Martin flutget la caura!
La caura ha dau in beschel,
Martin ha tratg il tegien;
La caura ha fatg tschun bucs,
Martin ha strunglau tuts;
El ha rut giu il tgiern
Et ei ius en gl' ufiern.
122. Martin, flutget la caura!
La caura ha dau in beschel,
Martin ha tratg il tegien;
La caura ha fatg siat bucs,
Martin ha sturniu tuts.
123. Zen pign,
Vi Duin,
Zen maseun,
Giu Tuseun,
Zen gron,
Ora Glion,
Zen platt,
Ora Siath,
Zen rodun,
Si Trun.
124. Tschachera, tschachera,
Tochen ora Falera!
Tia mumm' ei sin baun,
Tiu bab ei giun plaun,
Tiu frar ei sut letg en,
Tia sora ei sut pegn' en,
Tia tata ei en la grotta
E letga, ch' ella schloppa.

[p. 193 modifica]

Kinderspiele.

1. Liberamus Domino.

Ei vegn mess in affon de pigliar ils auters et in de pertgerar quels, ch' ein pegliai, enzanua en in cantun. Pon quels, ch' ein eunc libers, tuccar en quels el cantun pegliai e dir: „Liberamus Domino“, sche pon quels era cuorrer entuorn e schar pegliar eune inaga sco ils auters.

2. Il tsches ner.

In affon, numnaus il tsches ner, mava enzanua e steva sezuppaus. Ils auters maven lu ad encurir el clamont: „Lein ira e mirar, nua il tsches ner ei!“ Cattava lu in adagur il tsches ner, sche garev' el: „Tachen, tachen!“ Sin quei fugievan tutts ina zerta distanza, et il tsches ner mava suenter e pegliava in, il qual era lu il tsches ner niev.

3. Spinatschiel.

In toc caglia, spina de vinatscha, vegn messa sidretg en il terratsch e partgida giu en treis parts: giudem ei igl uffiern, amiez ei il purgatieri e sisum il parvis. Lu pren in affon in cunti, peglia cul meun vid il pez e trai el giun pleun, aschia che la crena d' in meun, la nezza vegn de mirar ensi. Gartegia la crena ensi, sche po quei affon metter in crutsch sin l' emprema spina della caglia. Aschia fan tutts ils affons. Sch' ei gartegian … la nezza culla crena ensi, sche pon ei metter lur crutschs sin ina spina pli ault e vegnir aschia ord igl uffiern en il purgatieri et ord quel en parvis. Gartegia aber in affon bucca il cunti culla crena ensi, sche sto el star grad eri cun siu crutsch. Gartegian dus affons cun lur crutschs sin la medema spina, sche sto quel, ch' era leu igl emprem, far plaz à lauter cun prender siu crutsch et entscheiver puspei giudem en igl uffiern. Quei affon, ch' ei igl emprem sisum il parvis cun il crutsch, ha gudognau.

4. Pitg, petg, cava schnecs.


In affon pren in cunti cun pez, metta quel cul pez ordavon sin siu meun dretg e zuar sin la palma - meun, fa cul meun ina sdermanada d' in miez rin schent: „Pitg, petg, cava schneccs, meun platt!“ Enaquella sto el laghiar, ch' il cunti gartegi cul pez en la tiarra. Ei quei il cas, sche mett' el il cunti adenplatt cul pez avon sin la palma dil meun seniester, sdarmeina … quel formont in miez circhel, schent: „Pitg, petg, cava schneccs, lauter meun platt!“ Croda puspei il cunti cul pez engiu, sche mett' el quel sil pugn dretg, trai el giun pleun schent: „Pitg, petg, cava schnecs,