Wilhelm Tell

Da Wikisource.
Vai alla navigazione Vai alla ricerca
romancio

Gion Antoni Bühler Indice:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, I.djvu Wilhelm Tell Intestazione 20 febbraio 2016 25% Da definire

[p. 608 modifica] [p. 609 modifica]

Has ina cara ti anflau,
Che ha tiu cor zun inflamau,
15 O mira, gie mira!
Curt temps mo vegn cer(s)t a
passar,
Che ella tei persuls lai star,
Lu plira, gie plira, suspira!
Uss stos ti mei er bein capir,
20 Uss stos ti mei bein intellir:
Mein nus lu in ord lauter pér,
Clomein nus gie: A bein sevér,
A bein sevér.

La flur alpina.
(Aus Il Grischun, Nr. 51, 1864.)
Sch' aunc tontas flurs il Matg porschess
Per mei fuss quei tuttina,
Mo ina ei, ch' a mi plaschess:
La bella flur alpina.
5 Jeu vezzel sverdegar sflurir
Las flurs gie finadina;
Mo ti per mei vul buc perir,
Ti bella flur alpina.
Pos er' glunviern schi freid star or,
10 Fluretta schi carina;
Serrau gie hai tei en miu cor,
Ti bella flur alpina.

Lamentatiun.
(Aus Il Grischun, Nr. 47, 1864.)

En in molin mo sgarra
La roda aunc, che va,
Svanida ei la cara,
Ch' a mi anguschas fa.

5 Fideivladat ha ella
A mi giu empermess,
Mo buc teniu lu quella,
Gl' anni ei gie sefess.

Fugir — miu cor gie senta —
10 Sto jeu, per emblidar;
Il mal, che mei tormenter,
Pos buc pli surportar

Podess cargar las armas,
Et en l' ujarra ir,
15 Per schigientar las larmas,
Il mal dil cor fugir.

Et audel jeu la roda,
Vegn jeu schi contristaus;
Tgei sort ch' a mi er' croda,
La mort pér dat ruaus.

[p. 610 modifica]

Wilhelm Tell, … Cuera, 1804.

[p. 1] Emprim Act.

Emprima Scena.

Aulta riva gripusa dil lac de Lucern, da lautra vart Svyz.

Il lac formescha in port en la terra, ina tegia ei da maneivel della riva, in giuven pescadur navigescha en ina navetta. Sur il lac vi vezza ins ils praus verds, vitgs et uclauns de Svyz en il clar dil solegl. Da maun seniester dil spectatur semussan ils pizs dil culm Haken, circumdai da nibels; en il funds da maun dretg vezza ins culms cun glatschèrs. Aunc avon che la tenda seaulzi, auda ins ina canzun pastorala et il harmonic accord dellas stgellas, che continuescha aunc in' urella suenter che la scena ei averta.

Il Giuven Pescadur (conta en la nav).

(Melodia della canzun pastorala.) <poem> 15 Rients ei il lac, tiel bogn el invita, Sin riva verdenta il giuven cupida; Uss auda 'l rebatter, Sco 'l flautas udiss, Sco dultschas vuschs d' aungels 20 El paradis. E sco ch' el sesvegl' en beada amur, Gia tonsch' ad el l' aua il pèz cun ramur. De profund ei uss clomma: Car mat, jeu vi tei! 25 Dorments jeu mo estga Per trer els tier mei. [p. 2] Pastur (sin il culm). (Variaziun della melodia pastorala). Cun Dieus uss, muletgs 30 Sin spunda alpina! Il paster festina E va cun la stad. A culm nus puspei turnein allura, Cur' turna il cant et il cuccuc ramura, 35 Cur' la terra cun flurs sevestgescha si, Cur' il Matg las auas leventa in di. Cun Dieus uss, muletgs Sin spunda alpina! Il paster festina 40 E va cun la stad. [p. 611 modifica]Wilhelm Tell 671 Catschadur dellas Alps (compara da lautra vart sin igl auld il grip).

(Seconda variazun della melodia.)

Co tunnan ils aults e co trembl' il piogn!
Perquei il sittur buc snuescha dentont;
5 El passa sur glatscha
Fresc senza temer;
Cheu ei primavèra
E verd mai de ver;
E lunsch sut ses peis, en grischs nibels curclai,
10 Buc pli po 'l encorscher marcaus habitai;
Tras ils nibels mo vezza
Il mund el sclarir,
E bass sut las auas
La prada flurir.
15 (La contrada semida, ins auda in rauc tunar giu d' ils culms, l' umbriva de nibels
va sur la contrada.)
Ruodi, il pescadur, vegn ord la tegia. Werni, il catschadur descenda d' il grip.
Kuoni, il pastur, vegn cun la sadella de mulscher sin schuvi; Seppi, siu paster,
suonda el.
20
Ruodi. Sedrova, Jenni. En cun la barca, spert!
[p. 3] La nebla grischa vegn, il piz gia urla,
Il Mythen en siu stgir capetsch sezuglia,
Et ord la fueina de mal' aura sufla
Ei suraneu zun freid; gl' orcan ei cheu,
25 Tratg' jeu, avon ch' ins crei.
Kuoni. La plievia vegn
Uss gleiti, navadur. Las nursas maglian
Cun engurdienscha, e gl' anugl scavogna
La terra.
30
Werni. Er' ils pescs sesaulzan e
Gl' utschi dell' aua va a funds. Quei ei
In temporal, che seannunciescha.
Kuoni (al paster).
Va, Seppi, uss e mira, sche la biestga
35 Ei buc sespatetschada memia lunsch.
Seppi. La stgella della brina aud' ins aunc.
Kuoni. O, lu havein nus tuttas, il pli lunsch
Va quella.
Ruodi. Vus haveis cheu in stupent
40 Accord, pastur.
Werni. E bella biestga — Auda
Quei tut a vus, pastur?

[p. 612 modifica]672

G. Antoni Bühler

Kuoni. Na, jeu sun buc
Schi rihs — quei appartegn a miu signur
De Attinghausen, e de quel a mi
Mo confidau.
5 [p. 4]
Ruodi. Cont bein stat la curegia
A quella vacca.
Kuoni. Ella sa quei era
E ch' ella tut il muvel sto manar,
E buc pascass pli ella senza quella.
10
Ruodi. Tgei scheis po mai, in biestg senz' intelletg —
Werni. Ei gleiti detg. Igl animal ha cert
Er' intelletg; nus catschadurs vezein
Quei sin la catscha de camutschs adina.
Cur' che quels vullan pascular, lu mettan
15 Els ora ina guardia, che gizza
L' oreglia et els advertescha spert
Cun git schular, cura ch' il catschadur
Sapproximescha. …
Ruodi (al pastur).
20 Meis vus uss a casa?
Kuoni. Il pasc ei cheu uss consumaus.
Werni. Sche mei
En nom de Diu, pastur!
Kuoni. Dieus sei cun vus!
25 Da vossas cursas turn' ins buc adina.
Ruodi. Leu vegn in um, current en tutta prescha.
Werni. Jeu enconoscha el, quei ei Baumgarten
D' Alzellen.
Conrad Baumgarten curra neutier a schement.
30 [p. 5] Baumgarten. Per aumur dil tschiel, la nav,
Dabot la nav!
Ruodi. Pertgei schi gronda prescha?
Baumgarten. Salvei a mi la vita! O manei
Mei spert da lautra vart il lac!
35.
Kuoni. Amitg.
Tgei maunca ei a vus?
Werni. Persequitescha
Vus enzatgi?
Baumgarten. Dabot, dabot! Els ein
40 A mi gia sils calcogns, ils cavaliers
Dil castellan; jeu perda mia vita,
Sche els mei peglian.

[p. 613 modifica]Wilhelm Tell 673

Ruodi. Schei, pertgei els vus
Persequiteschan? …
Baumgarten. O, salvei mei uss,
E jeu requinta lu il fatg suenter.
5
Werni. Vus esses tut de saung e quei danunder?
Baumgarten. Il castellan imperial sil Rossberg —
Kuoni. Il Wolfenschiess! Quel vus persequitescha?
[p. 6] Baumgarten. Quel noscha buca pli, giest quel hai jeu
Sturniu.
10
Tuts (retrocedan). Mo Dieus pertgiri! Tgei haveis
Vus fatg?
Baumgarten. Mo quei che mintga liber um
Havess er' fatg en mia posiziun.
Jeu hai mo fatg valer miu dretg de casa
15 Enconter quel, il qual ha svergognau
Mia honur e mia duna.
Kuoni. Ha
Il castellan ha selubiu, d' a vus
Far donn vid la honur?
20 Baumgarten. Ch' el sia queida
Infama buc ha contentau, ha Dieus
Mo impediu e mia segir.
Werni. Haveis
Vus forsa fess ad el il tgau cun quella?
25
Kuoni. O, requintei, co quei ei daventau,
Aunc temps haveis, entochen ch' el uss sligia
La barca da la riva.
Baumgarten. Jeu haveva
Pinau entginas plontas en igl uaul,
30 Cheu vegn lu mia duna en anguscha
E tementada tochen sin la mort.
„Il castellan tier ella sei vegnius
E hagi commondau ad ella de
Spert far ad el in bogn en casa mia.
35 [p. 7] Aunc autras caussas malhonestas hagi
Dad ella el voliu, perquei sei ella
Fugida“. Et a casa curra jeu
Uss senza entardar, giest sco jeu era,
E hai ad el lu benediu il bogn
40 Cun la cugnada.
Werni. Quei ei stau endretg.
Negin carstgaun sa vus sludar per quei.

[p. 614 modifica]674 G. Antoni Bühler

Kuoni. Uss ha el la pagaglia, il tirann!
Da ditg ha el er' quella meritau
Pil pievel d' Unterwalden.
Baumgarten. Gl' act ei gia
5 Enconoschents; jeu vegn persequitaus —
Plidont nus cheu — o Dieus — il temps svanescha
(Ei entscheiva de tunar.)
Kuoni. Gie, navadur — salvei quest valerus!
Ruodi. Va buc. In temporal sgarscheivel gie
10 Smanatscha. Vus stoveis spetgar.
Baumgarten. O Dieus!
Jeu sai gie buc spetgar, quei fuss la mort —
Kuoni. Sin Dieus sefida, et al proxim gida!
A nus er' sa gie questa sort tuccar.
15 (Ramur e tunar.)
Ruodi. Vezeis co 'l lac sesaulza! Il Favugn
Ei largs; gl' orcan jeu buc domogn' et aunc
Las undas.
[p. 8]
Baumgarten (peglia enturn sia schenuglia).
20 Gidi Dieus er' vus, sco vus
Cun mei haveis misericordia —
Werni. Ei valla gie la vita, navadur.
Haveies compassiun!
Kuoni. El ha gie duna
25 A casa et affons.
(Il tunar serepetta).
Ruodi. O, tgei raschun
Ei quei? Er' jeu sai perder mia vita,
Hai duna et affons, sco el — Mirei
30 Co 'l lac ei turbels, inquiets, co el
Leu truscha e tschalatta l' aua el
Profund. — Bugien voless jeu quest amitg
Salvar; mo quei ei nonposseivel, sco
Vus sezs vezeis.
35 Baumgarten. Sche vegn jeu uss a mauns
Agl inimitg, en fatscha alla terra,
Che mei savess salvar! — O, libertat!
Culs égls pos jeu tei tonscher, suravi
Tier tei arriva mia vusch plonschenta,
40 Cheu ei la nav, che l' aua savess fender,
E jeu sto star e senz' agit cheu tender!
Kuoni. Mirei, tgi vegn!
Werni. Quei ei il Tell de Bürglen.
Tell cun il balester.

[p. 615 modifica]Wilhelm Tell

675

Tell. Tgi ei igl um, che cheu agit demonda?
[p. 9]
Kuoni. D' Alzellen ei quest um; sia honur
Mo ha el defendiu, el ha sturniu
Il castellan dil retg, il Wolfenschiess,
5 Che stava sil Rossberg. — Ils cavaliers
De quel ein sils calcogns ad el, cheu roga
El uss il navadur, de fugientar
El sur il lac; quel temma igl orcan
Et astga buca navigar.
10 Ruodi. Cheu ei
Il Tell, che sa er' far il navadur;
Quel sa, sch' oz ei posseivel in viadi.
(Vehement tunar, il lac ramurescha.)
Dovei jeu lu semetter da bugien
15 En quella gula infernala? Quei
Fagies negin, che ha aunc saun giudici.
Tell. Il valerus pertratga il davos
Pér vid sesez, sefida mo sin Dieus
E salva po quest sventireivel um!
20
Ruodi. Bien cussegliar eis ei sin terra franca,
Cheu ei la nav, e leu il lac! Mei vus!
Tell. Il lac sa perdonar, buc il tirann.
Emprova, navadur!
Pasturs e Catschadur. O, salva el!
25 Ruodi. E fuss el er' miu frar ne miu pli car
Affon, ei sa buc esser; oz ei gie
Simon e Giudas; o, terribels ei
Il lac quest di e vul haver unfrenda.
[p. 10] Tell. Nuot drizz' ins ora cheu cun vans discurs;
30 Ei gliei uss temps, de dar agit agl um!
Di, navadur, vul ir?
Ruodi. Na, na, jeu buc!
Tell. En nom de Diu! Sche dai a mi la nav!
Sch' emprova jeu cun mia fleivla forza.
35 Kuoni. Ha, bravo Tell!
Werni. Quei ei da catschadur!
Baumgarten. Liberatur, miu aungel esses Tell!
Tell. Ord mauns dil castellan vus salva jeu!
Ord igl orcan vus gidi lu in auter.
40 Mo meglier eis ei, che vus seies en
Ils mauns dil tschiel, che en quels dils carstgauns!
(Al pastur.)
Pastur, o, confortei vus mia duna,

[p. 616 modifica]676

G. Antoni Bühler

Sche mei disgrazia forsa tucca, jeu
Hai fatg mo quei, ch' il cor a mi inspira.
(El siglia en la nav.)
Kuoni (al pescadur.)
5 Vus, ch' esses gie in navadur, astgeis
Buc interprender quei, che Tell ha er'
Riscau? …
Ruodi. Aunc megliers umens dat ei cheu,
Ch' ein buc de paregliar cun Tell. Buc dus,
10 Sco el, dat ei tier nus en las montognas.
[p. 11] Werni (ei montaus sin il grip.)
Giest uss bandunna el la riva, Dieus
Assisti el! O, mira, co la nav
Segieina sin las undas!
15 Kuoni (sin la riva.) L' aua dat
Sur ella en — jeu vezza buc pli ella.
O, spetga, cheu ein els puspei. Cun forza
Setaglia el tras l' aua inquieta.
Seppi. Mirei, ils cavaliers dil castellan!
20 Els vegnen tut en furia.
Kuoni. Pilver,
Els ein gia cheu! Gl' agit ha cheu fatg prescha.
Entgins cavaliers de Landenberg.
Emprim
Cavalier. Dei neu igl assasin, che vus haveis
25 Zupau!
Second
Cavalier. El ei fugius da questa via,
Nu' ei el uss?
Kuoni e Ruodi. Tgi encuris vus cheu?
Emprim
Cavalier (vezza la nav.)
30 Ha, tgei jeu vezza, giavel!
Werni (sura.) Encuris
Vus forsa quel, che ei en quella nav?
Curri dabot, sche suatis el aunc.
Second
Cavalier. Pil nausch! El ei mitschaus!
35 [p. 12] Emprim
Cavalier (al pastur el pescadur.)
Vus esses stai
Gidonts ad el tier sia fugia. Vus
Doveis sentir — Dei sur la montanèra!
Barschei la tegia, tut fagiei en paglia!
40 (Curran naven.)
Seppi (curra suenter.)
O mias nursas!

[p. 617 modifica]Wilhelm Tell

677

Kuoni (suonda.)
Pauper mei, miu muvel!
Werni. Tgei furias!
Ruodi (alzont ils mauns enconter tschiel.)
5 Giustia, Dieus, giustia!
Cu vegn quel, che nus spindra dals tiranns?
(Curra suenter a tschels.)

Seconda Scena.

A Steinen en Svyz, ina tiglia avon la casa de Stauffacher, sper la via da maneivel
10 della punt.

Werner Stauffacher, Pfeifer de Luzern.

vegnen a plidont.
Pfeifer. Gie, gie, sco jeu a vus hai detg, Stauffacher.
Buc engirei all' Austria, sche vus
15 Saveis quei evitar. Ferm seteni
Vid igl imperi, sco entochen uss.
Dieus vegli vossa veglia libertat
A vus dacheu d' envi er' mantener!
(Strenscha ad el il maun cun affecziun e vul ir.)
20
Stauffacher. Spetgei, amitg, uss aunc empau, entochen
[p. 13] Che mia duna vegn — Vus esses gie
Miu hosp a Svyz, il vos jeu a Lucern.
Pfeifer. Engrazia! Oz aunc sto jeu ir a Gersau.
— Po surportei adina cun pazienza
25 Tut quei, che l' engurdienscha e loschezia
Dils castellans a vus po far d' entiert!
Quei sa prest semidar, sche igl imperi
Fors' mida siu regent. Vegnis vus uss
Tier l' Austria, sch' ei quei lu per adina.
30 (El va naven. Stauffacher sesa solicitaus sin in baun sut la tiglia. Aschia anfla sia
consorta Gertrud el; ella semetta giu sper el e contempleseha el in' urella tacent.)
Gertrud. Schi serius, miu car mariu? O Werner!
Jeu enconoscha tei buc pli. Biars dis
Hai jeu queschent gia observau, che greva
35 Tristezia il frunt a ti sulchescha.
Tiu cor ei pleins de grevs quitaus zupai,
Confida quels a mi; sco tia duna
Da quels er' mia part jeu uss pretenda.
(Stauffacher porscha ad ella il maun e quescha.)
40 Tgei po tiu cor opprimer, di a mi!
Jeu vezza benedidas tias stentas,

[p. 618 modifica]678

G. Antoni Bühler

A ti ei la fortuna favoreivla,
Gie, pleins ein ils arcuns, e la muaglia,
Ils glieschs e loschs e beincarnii cavals
D' ils culms ein ventireivlamein turnai,
5 Prendent albiert en lur camonnas veglias.
— E cheu la casa, in stupent bagetg,
Sco in casti; ord bellas travs ei ella
Squadrada, ei er' construida bein
En bella simetria; ella vegn
10 Sclarida da fenestras zun plascheivel;
Cun biars e bels insigns ei ell' ornada
[p. 14] E sabis vers, ils quals il viandont
Pussont cheu legia e lur senn admira.
Stauffacher. Bein construida ei la casa, mo —
15 Siu fundament balucca.
Gertrud. O, miu Werner,
Di er' a mi, co ti quei entellis!
Stauffacher. Sco oz, sun jeu sesius avon curt temps
Sper questa tiglia, e hai contemplau
20 Il bel bagetg cun legerment; cheu vegn
Il castellan d' il maun de Küssnacht, siu
Casti, a cavalcont cun gronda pompa
En compagnia de ses cavaliers.
El vezza nos bagetg, seferma e
25 Surstat; mo bein dabot leva jeu si
E vomm ad el cun respect enconter,
Essent ch' el representa la giustia
Imperiala cheu tier nus. Da tgi
Ei questa casa? uss emperra el
30 Malign, schegie che el quei gia saveva.
Spert patertgaus responda jeu ad el:
Signur, ell' ei de miu imperatur,
Vos feudum et il miu — Et el responda:
„Jeu sun regent imperial tier vus,
35 E jeu vi buc, ch' il pur bagegi casas,
Giesst sco el vul e vivi cheu tut liber,
Sco sch' el fuss il patrun en questa terra.
Dacheu d' envi vi jeu quei impedir.“
Schent quei cun grond disprez, continuescha
40 El siu viadi, jeu dentont cheu stava
Cun miu cor tormentau et anguschau,
Repatertgont quei ch' el haveva detg.

[p. 619 modifica]Wilhelm Tell 679

Gertrud. O, miu signur e car mariu! Vul ti
[p. 15] Vertir in plaid sincer de tia duna?
Dil nobel Iberg sun jeu ina figlia,
Digl um d' experienza. E nus soras
5 Sesevan leu filont las notgs schi lungas,
Che tier il bab seredonavan umens
Dil pievel, per cheu legier pergaments
Dils vegls imperaturs e discutar
Cun sabis plaids sul gieneral beinstar.
10 Attenta sco jeu era, hai jeu cheu
Savens udiu perderts discurs, pertratgs
Dil sabi e giavischs dil bun, e tgeu
El cor hai jeu quei tut er' conservau.
Seies attents e teidla sin mes plaids!
15 Pertgei daditg hai jeu viu tiu torment.
— Noscher a ti vul Gessler uss ord gritta,
Pertgei ti eis ad el gl' impedement,
Ch' il Svyzer vul dell' Austria nuot saver,
Che el sesuttametta buc a lezza,
20 E stat fideivel, ferm tier igl imperi,
Sco ses babuns ein er' adina stai. —
Di, Werner, di, sch' ei gliei buc tut aschia!
Stauffacher. Quei eis ei, giest perquei mei sprezza Gessler.
Gertrud. Scuvius ei el sin tei, che ti sas viver.
25 Schi liber e content sin tia ierta.
— El ha negina. Questa casa ei
In feudum digl imperi; quella astgas
Ti bein mussar, schi bein sco mintga princi
Er' mussa sia terra, ch' el posseda.
30 Pertgei sur tei has ti negin signur,
Auter ch' il cau suprem, avon il qual
Tut la christgaunadat sto sinclinar —
El ei in figl pli giuven della casa,
E zun nuot auter gie posseda el,
35 Che siu manti de cavalier; el mira
[p. 16] Perquei sin la ventira din brav um
Cun égls scuvii e tussegai. El ha
Franc tia perdiziun gia engirau —
Aunc eis nonmolestaus — Vul ti spetgar,
40 Entochen ch' el ha sia mala veglia
E gritta tei laschau sentir? Igl um
Perdert ei precauzius.
Stauffacher. Tgei ei de far?

[p. 620 modifica]680

G. Antoni Bühler

Gertrud (vegn pli datier).
Sche teidla miu cussegl! Ti sas, co cheu
A svyz ils buns e giests tuts selamentan
Da l' engurdienscha e crudeivladat
5 Dil castellan. Buc dubitescha, ch' ins
En Uri er' et Unterwalden sei
Unfins dell' oppressiun e dil dir giuf —
Pertgei, sco Gessler cheu, aschia giest
Er' trafichescha ussa Landenberg
10 Da lautra vart il lac — Negina nav
Arriva cheu, ch' a nus annuncieschi
Buc novs delicts, commess dils castellans
Da lautra vart il lac. Perquei fuss ei
Basegns, ch' entgins beinpatertgonts de vus
15 Secussegliassen, co far fin a questa
Impertinenta oppressiun; jeu tratga,
Che Dieus vegness vus buc a bandonar
E fuss cun vus en vossa giesta caussa —
Di has en Uri ti buc in amitg,
20 Al qual ti er' tiu cor astgasses arver? …
Stauffacher. Jeu enconoscha biars bravs umens leu
Et er' signurs de gronda influenza,
Als quals jeu in secret sai confidar.
(El leva si.)
25 O, tgei orcan d' ideas prigulusas
[p. 17] Leventas ti a mi el pèz! Tut miu intern
A mi ti a la glisch dil di revolvas,
E quei che jeu gnanc astga patertgar,
Quei dis ti cun lingiera lieunga fresc.
30 — Has er' bein ponderau tiu bun cussegl?
Sas, che discordia e ramur ded armas
Ti clommas cheu en questa vall de pasch —
Astgassen nus pasturs, in fleivel pievel,
Secontermetter al signur dil mund?
35 Sin ina buna vercla els mo spetgan,
Per questa paupra terra attaccar
Cun lur cohortas furiusas, e
Per ch' els er' sco victurs cun dretg savessen
Cheu regier, sut pretext de giest castitg
40 Disfar noss documents d' independenza.
Gertrud. Er' vus gie esses umens e guerriers,
Saveis far diever dellas armas, et
Al valerus gl' agit dil tschiel buc maunca!

[p. 621 modifica]Wilhelm Tell 681

 
Stauffacher. Terribla ei l' ujarra e sgarscheivla,
E la ruina dils pasturs e muvels.
Gertrud. Gie, ins surporti quei ch' il tschiel tarmetta;
Mo l' ingiustia sprezza in cor nobel.
5
Stauffacher. O, cara duna! Questa casa nova,
Che fa a ti tonta legria, mira,
L' ujarra destruescha era quella.
Gertrud. Sentess miu cor taccaus jeu dil terrester,
Jeu mezza il tizun bettess en ella.
10
Stauffacher. Ti creis aunc en humanitat! Segira
[p. 18] Gnanc ei la vita din affon en tgina,
Cur che l' ujarra ei en furia.
Gertrud. En tschiel ha l' innocenza in amitg!
O, mira anavon, buc anavos!
15
Stauffacher. Nus umens bein savein en il combatt
Curdar sco valerus guerriers, mo di
A mi, tgei sort ei lu la vossa, di?
Gertrud. Aunc letgas ha avertas il pli fleivel,
In sigl giud questa punt mei libra fa.
20 Stauffacher (sebetta en sia bratscha).
Tgi che in tal cor strenscha vid siu pèz,
Quel astga batter er' per siu possess,
E gnanc l' armada temma el din retg.
— En Uri vomm jeu uss immediat,
25 Leu viva miu amitg, il Walther Fürst,
Che er' sco jeu pertratga sur quests temps.
Leu anfla jeu er' il signur barun
De Attinghausen, che tegn car il pievel
E ha respect dils vegls costums et usits,
30 Schegie ch' el ei da gronda casa nobla.
Cun quels vi jeu secussegliar, co nus
Noss inimitgs savessen domignar.
Uss, Dieus pertgiri tei, cara consorta —
Duront mia absenza regia ti
35 La casa cun prudienscha e quitau —
Al pelegrin, che va cun devoziun
A Sontgs per las baselgias, a claustrals,
Che rogan cheu per lur convent l' almosna,
Dai abundont e tegn els bein. La casa
40 De Stauffacher buca sezuppa, sper
La via ella stat, in hospital
Per mintga viandont, che vegn da quella.
[p. 19] (Duront ch' els van enconter il funds della scena, passa Guglielm Tell si davon
tier cun Baumgarten.)

[p. 622 modifica]682

G. Antoni Bühler

Tell (a Baumgarten).
Pli lunsch ei miu agit buc necessaris.
En quella casa mo intrei, leu stat
Il Stauffacher, in bab de tut ils paupers.
— Mirei po, cheu ei el gie sez — vegni!
(Van enconter el; la scena semida.)
La vendetga.
(Aus Il Cudisch de Legier da Gerold Eberhard, Emprima part, Cuera, 1865, p. 159 f.)
Mazau ha siu signur
Il rustic servient;
Staus fuss il servitur
Sez cavalier bugien.
5 El ha quel stiletau egl uaul leu en il stgir; il tgierp ha el sfundrau el
Rein profund segir.
[p. 160] Et uss, cugl armament dil cavalier ornaus, ei el lu sil moment sil bel
cavagl montaus.
Vul ussa galopar en prescha sur la punt; cavagl vul buc passar, ad
10 ault sesaulz' el zun.
Ils spruns ded aur el dat uss al cavagl stinau; mo quel cun spertadat
el flum ha el smanau.
Cun peis e mauns el ha uss sedostar voliu, mo 'l grev curass, quel ha
a funds uss el teniu.
La quacra a ses affons.
(Aus Il Cudisch de Legier da Gerold Eberhard, Emprima part, Cuera, 1865, p. 173 f.)
Ault stava sil prau il madir risdiv,
Curclava la quacra en siu igniv.
Fatschentas han quella manau ord vart,
A casa la sera vegn ella pér tard.
5 Cheu clomman ils pigns cun tremblont suspir:
„O, mumma, da cheu nus stovein fugir!
Il rustic signur, che posseda quest prau,
Cul figl speras vi cheu ei ius; ha plidau:
„Segar quest risdiv nus stovein avon di!
10 Emposta vischins spert cun faultsch e risti!“
„Aunc temps eis ei“, di lu la quacra, „quei sai!
Buc spert ein vischins cun servetschs paregiai!“