La chioma di Berenice (1803)/Coma Berenices
 |
Questo testo è completo. | |
| ◄ | Epistolium Catulli ad Hortalum | Versi 1-2 | ► |
COMA BERENICES
ποιηματιον CALLIMACHAEUM
latine redditum A VALERIO CATULLO
Omnia qui magni dispexit lumina mundi,
2Qui stellarum ortus comperit atque obitus
Flammeus ut rapidi Solis nitor obscuretur
4Ut cedant certis sidera temporibus
Ut Triviam furtim sub Latmia saxa relegans
6Dulcis amor gyro devocet aerio:
Idem me ille Conon coelesti lumine vidit
8E Bereniceo vertice caesariem
Fulgentem dare; quam multis illa Dearum,
10Laevia protendens brachia, pollicita est;
Qua rex tempestate novo auctus hymenaeo
Vastatum fines iverat Assyrios. 12
Dulcia nocturnae portans vestigia rixae
Quam de virgineis gesserait exuviis. 14
Estne novis nuptis odio Venus? atque parentum
Frustrantur falsis gaudia lacrymulis, 16
Ubertim thalami quas intra limina fundunt?
Nou, ita me Divi, vera gemunt, jüerint. 18
Id mea me multis docuit regina querelis,
Invisente novo proelia torva viro. 20
Et tu non orbum Iuxti deserta cubile,
Sed fratris cari flebile discidium? 22
Quom penitus moestas exedit cura medullas,
Ut tibi nunc toto pectore sollicitae 24
Sensibus e rectis mens excidit! Atque ego certe
Cognoram a parva virgine magnanimam: 26
Anne bonum oblita es facinus, quo regium adepta ’s
Conjugium, quod non fortior ausit alìs? 28
Sed tum moesta virum mittens, quae verba locuta es!
Juppiter, ut tristi lumina saepe manu! 30
Quis te mutavit tautus Deus? An quod amantes
Nou longe a caro corpore abesse volunt? 32
At quae ibi, proh, cunctis pro dulci conjuge Divis
Non sine taurino sanguine pollicita es, 34
Si reditam tetulisset! Is haut in tempore longo
Captam Asiam Ægypti finibus addiderat. 36
Queis ego pro factis caelesti veddita coetu
Pristina vota novo munere dissolüo. 38
Invita, o regina, tuo de vertice cessi,
Invita, adjuro teque tuumque caput. 40
Digna ferat, quod si quis inaniter adjurarit.
Sed qui se ferro postulet esse parem? 42
Ille quoque eversus mous est, quem maximum in oris
Progenies Thiae clara supervehitur: 44
Quum Medi properare novum mare; quumque juveutus
Per medium classi barbara navit Athon: 46
Quid facient crines, quum ferro talia cedant?
Juppiter, ut Χαλύβων omne genus pereat! 48
Et qui principio sub terra quaerere venas
Institit, ac ferri fingere duritiem. 50
Abjunctae paullo ante comae mea fata sorores
Lugebant, quum se Memnonis Æthiopis 52
Unigena, impellens nutantibus aera pennis,
Obtulit Arsinoes Locridos ales equus. 54
Isque per aetherias, me tollens, advolat umbras,
Et Veneris casto conlocat in gremio. 56
Ipsa suum Zephyritis eo famulum legarat,
Grata Canopiis incola litoribus, 58
Scilicet in vario ne solum limite caeli
Ex Ariadneis aurea temporibus 60
Fixa corona foret; sed nos quoque fulgeremus
Devotae flavi verticis exuviae. 62
Uvidulam a fluctu, cedentem ad tempia Deùm, me
Sidus in antiquis Diva novum posuit. 64
Virginis et saevi contingens namque Leonis
Lumina, Callisto justa Lycaonidi, 66
Vertor in occasum tardum dux ante Booten
Qui vix sero alto mergitur Oceano. 68
Sed quamquam me nocte premunt vestigia Divum,
Luce autem canae Tethyi restituor: 70
(Pace tua fari hic liceat, Rhamnusia Virgo,
Namque ego non ullo vera timore tegam; 72
Non si me infestis discerpant sidera dictis
Condita quin veri pectoris evolüam) 74
Non his tam laetor rebus, quam me abfore semper,
Abfore me a dominae vertice discrucior; 76
Quìcum ego, dum virgo quondam fuit, omnibus expers
Unguentis, myrrhae millia multa bibi. 78
Nunc vos, optato quas junxit lumine taeda,
Non prius unanimis corpora conjugibus 80
Tradite, nudantes, rejecta veste, papillas,
Quam jucinda mihi munera libet onyx. 82
Vester onyx, casto petitis quae jura cubili.
Sed quae se impuro dedit adulterio, 84
Illius ah! mala dona levis bibat irrita pulvis;
Namque ego ab indignis praemia nulla peto. 86
Sic magis, o nuptae, semper concordia vestras
Semper amor sedes incolat assiduus. 88
Tu vero, regina, tuens quum sidera, divam
Placabis festis luminibus Venerem, 90
Unguinis expertem non siveris esse; tuam me
Sed potius largis effice muneribus. 92
Sidera cur iterent? utinam coma regia fiam!
Proximus Hydrochoi fulgeret Oarion. 94